Picård (lingaedje)

lingaedjes > indo-uropeyin > italike > galo-roman > lingaedje d' oyi > picård

Wikipédia picård.

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "picård", alez s' vey sol Wiccionaire

Li picård, c' est on lingaedje d' oyi cåzé dins l' pus grand boket del Picårdeye di France et el mitan coûtchantrece del Province do Hinnot, el Walonreye.

Côdes ISO 639-3: pcd

Egzimpe di tecse

e picard: O volons bailler à tous chés gins du monne intieu qu'i varont vir chés pages lo, un froumionnemint d'informations à rapport éch picard et pi s'vie. A sro cangè, rapassè pi ractualisè rédjuyéremint.
ratournaedje e walon: Nos vlans bayî a tos les djins do monde etir ki vénront vir ces pådjes ci, on froumixhmint d' informåcions rapoirt å picård et pu s' veye. Ele seront tchandjeyes, coridjeyes et metowes a djoû regulirmint.

(tecse di prezintåcion sol waibe di «Ch'Lanchron»)

Picård et walon

Li walon s' a schåyî do picård a pårti di l' an 1000, et les deus lingaedjes estént pår diferins a pårti di 1200-1300.

Nerén, li picård a kécfeye dimoré li lingaedje nôbe pol walon lontins après. Metans :

Sititchaedje d' on CH picård dins les scrijhaedjes oficires di des plaeces avou on son S e walon :
- Mårcin : F. Marchin.
- Djåçlete F. Jauchelette
li betchfessî SH a stî atuzlé po tni conte di prononçaedjes CH ki s' avançnut foirt ådvins del Walonreye linwistike.
Sacwants spårdaedjes des disfondowes e walon mostere des disfondowes a môde picård bråmint pus avanceyes k' i n' divreut.
- candjî (pus lådje oyowe) : c' est ene disfondowe come tchandjî k' åreut dvou esse dispårdowe totavå.
- li G di gaeye (dobe rifondowe) ki va disk' å payis d' Hu, et ki n' divént "djaeye" ki pus lon.
On rtrouve des disfondowe picådes dins des tote pitites coines del Hôte-Årdene, on payis foirt wårdiveus pol walon (çou ki pôreut mostrer ki ces disfondowes la estént pus corantes la sacwants siekes). Insi po "diele" (mape A.L.W. 15.20), nos avans ene disfondowe djèfe foirt sipårdowe el Hôte Årdene, avou des sorcoines (Solwåster) ki diynut guèfe.

Loukîz eto : calcaedje do picård

Linwince

Ortografeyes

Li picård n' est nén podbon rfondou, ni ehåyî.

Sacwants rcwereus, come Fernand Carton, ont atåvlé del riscrire dins l' sistinme Feller (sistinme Feller-Carton).^[1] Il egziste d' ôte sistinme, metans les cis askepyîs sorlon l' fonetike : li sistinme Mahieu u l' ci da Lefèvre.^[2] Avou ça k' Alain Dawson boute so on sistinme di mîtrins scrijhas (graphie-pivots) et mete des tecses so ene båze di dnêyes. Li seule ortografeye atåvlêye djondante do rfondou walon el picård, c' est l' sistinme Lévèque-Braillon. K' on lome, el picård, « grafie uniformisante ».

Motîs do picård

Motî picård da Gabriel Hécart (rahouca e Wiccionaire : PiF1)
Motî picård da Sigart (rahouca e Wiccionaire : PiB3)
Motî do picård del Chonwé da Louis Vindal (rahouca e Wiccionaire : PiB1)
Motî picård d' Âte da René Huvelle (motoit on replaidaedje do Motî do picård del Chonwé ^{(a-z aveuri)}, d' ewou l' rahouca e Wiccionaire : PiB1b)
On coplemint do Motî picård d' Âte a stî metou so les fis pa Jean Stamanne diviè 2011 (rahouca e Wiccionaire : PiB6), ki contént des mots scrît avou l' accint di Mévergnies ; on trove eto on motî da lu so Freelang ki rashonne les deus motîs dizo l' no francès Patois Athois (2007 — 2014).
Motî do picård di Wiyere da Jules Renard (rahouca e Wiccionaire : PiB2)
Diccionaire so les fis avou tos les motlîs do Hinnot bedje: (rahouca e Wiccionaire : PiB4)
Motî francès-borén da Georges Larcin: (rahouca e Wiccionaire : FPiB1)

Croejhete

E picård, li sudjet del troejhinme djin est todi repeté pa on prono.

A l’ preumière goute, èl pièrot, i-a rassi ét i-a rincafougnî s’ tiéte d’dins ses plumes (Al prumire gote, li pierot, il a rashid et il a racafougnî s’ tiesse dins ses plomes) (J.M. Kajdanski).

Gn a on definixhant årtike tipike, avou ene divanceye voyale : éch :

éch lanchron ( plante = )

Gn a toplin des dvanceyès voyales :

des cenes come e rfondou walon (ki vnèt ddja do Coûtchant walon)

el pierot, ès tchot,

des cenes k’ i gn a nén (u foû waire) e walon :

èd mémoire d’ oisiau (di memwere d’ oujhea)

èj veu pôs (dji n’ vou nén)

Morfolodjeye

Cawete picåde -iau

Djins do picård

Hårdêye divintrinne

Ratourneures e picård vinant do djeu d' cråwe

Hårdêyes difoûtrinnes

so les waibes Wikipedia :
- Mots et ratourneures picådes so Wiccionaire walon
- Wikipedia e picård
- Ortografeye do picård (e picård)
  - Sistinme Feller-Carton (e picård)
å dfoû des wikis
- Sistinme Feller-Carton (e francès)
- Waibe del rivuwe "Ch'Lanchron"
waibes di cåzaedjes
- http://ches.diseux.free.fr/sons/d85.mp3
- http://ches.diseux.free.fr/diri/dir85.htm
- Centre de Ressources pour la Description de l'Oral (CRDO) (https://web.archive.org/web/20110811103713/http://www.language-archives.org/language/pcd)

Referinces eyet sourdants

↑ Carton, F. (2009) Pourquoi et pour qui on transcrit ? : les graphies du picard moderne. In. La Linguistique, Vol. 45, n° 1. Presses Universitaires de France. pp. 113-123
↑ https://www.cairn.info/revue-ela-2004-4-page-487.html

[1] Carton, F. (2009) Pourquoi et pour qui on transcrit ? : les graphies du picard moderne. In. La Linguistique, Vol. 45, n° 1. Presses Universitaires de France. pp. 113-123

[2] ttps://www.cairn.info/revue-ela-2004-4-page-487.html

[1]

[2]