Tchålerwè (veye)
| |||
Eplaeçmint då pitit ban dins 'l comene.svg)
| |||
| Lingaedje oficir | Francès | ||
| Lingaedje coinrece | Walon do Coûtchant | ||
| Limero diyalectolodjike | Ch 1 | ||
| Limero dèl posse | 6000 | ||
| Eplaeçmint | - Tchålerwè
- Beldjike | ||
| Sitindêye | km² | ||
| Peuplåcion (asteure) | +/- 6.757 dimorants[1] | ||
| Dinsité (asteure) | 19.282 dimorants/km²[2] | ||
| Coisse d' eure | ECG (ECG+1) / CEST (UTC+2) | ||
| Preficse telefonike | (+32) 071 | ||
Tchålerwè (la-minme, Châlèrwè, Fr. Charleroi), c' est ene des troes grandès veyes del Walonreye walon-cåzante; å cmince, c' esteut èn ancyin ptit ban del Walonreye divnou intité.
- Lomaedje des djins : Tchålerwetî, Tchålerwetresse (Châlèrwètî)
IstwereCandjî
OridjeneCandjî
L' oridjene del veye esteut-st on ptit viyaedje, lomé Tchårnoe (fr: Charnoy), ki e 1666 les Espagnols î costrujhît ene foirturesse, k' i lomît Tchårlerwè (Charleroy) e l' oneur di l' enfant-rwè Tchåle II.
E 1850, gn ourit les grossès aiwes.
Lisse des borguimwaissesCandjî
Padvant l' ribanaedjeCandjî
Normås tinsCandjî
- 1830-1834 : Paul-François-Joseph Huart-Chapel (PL)
- 1834-1851 : Gustave Nalinne (PL)
- 1851-1873 : Charles-Louis Lebeau (PL)
- 1873-1874 : Jules Isaac (PL)
- 1874-1879 : Charles Dupret (PL)
- 1879-1903 : Jules Audent (PL)
- 1904-1921 : Émile Devreux (PL)
- 1921-1925 : Émile Buisset (PL)
- 1925-1952 : Joseph Tirou (PL)
- 1953-1966 : Gérard-Octave Pinkers (PLP)
- 1966-1976 : Claude Hubaux (PL)
Dzo l' avorance NazeyeCandjî
- 1940-1941 : Adolph Boland (POB)
- 1941-1942 : Prosper Teughels (Recsisse)
- 1943-1944 : Oswald Englebin (Recsisse)
Padri l' ribanaedjeCandjî
- 1977-1982 : Lucien Harmegnies (PS)
- 1983-2000 : Jean-Claude Van Cauwenberghe (PS)
- 2000-2006 : Jacques Van Gompel (PS)
- 2006-2007 : Léon Casaert (PS)
- 2007-2012 : Jean-Jacques Viseur (cdH)
- 2012-2012 : Éric Massin (PS)
- 2012- : Paul Magnette (PS)
DjeyografeyeCandjî
Tchålerwè est raiwé pa Sambe.
EconomeyeCandjî
Cinte industriyel, siderurdjeye, veulreye, prodûts tchimikes, construjhaedjes electrikes; Tchålerwè est å mitan d' on grand bassin d' hoyires, enute totes arestêyes, lomé li Noer Payis.
Tuzance waloneCandjî
- Accints do walon : Pus grosse veye pol walon do Coûtchant. Mins li walon d' Tchålerwè si prezinte come ene coyiné, ki bodje tofer. Metans, Bernus e 1850, eploye mwésse (po mwaisse). Sorlon A. Carlier (Motî do Coûtchant walon), li rahoucante fôme est mésse.
- Sicrijheus e walon :
- Sidje di l' ALWAC. (Soce di scrijheus et gazetes e walon)
- Léon Bernus
- Sicrijhaedje e walon so Tchålerwè :
- Monoloke da François Lemaire so Tchålerwè, sovint dit pa Bob Dechamps come etermede.
- Comint çk' on n' s' è va nén viker yu çk' i fwait bon
- Ey evoyî boler l' fayé payis walon ?
- Pocwè ? Tot simplemint pask' on trouve dilé lu,
- - Do moens, nos, ses efants - tot cwè ki fwait plaijhi.
- Èn etrindjir pasreut on djoû a Tchålerwè
- I n' årè nén comprins tot cwè k' il est por nos.
- Ç' pitit boket do monde, lu ki nos a dné l' djoû,
- No Walonreye, por nos, c' est l' pus grande des merveyes.
- Et nos plans bén cachî, nos n' trouvrans rén d' parey.
Imådje:Charluk.jpg
Postûre di Lucky Luke à Tchâlèrwè
AveyCandjî
- Cloke-poite ki djowe les airs da Jacques Bertrand. Ès ban-cloke si lome "El Bourdon" ey a siervou a loemr li gazete e walon do minme no.
Hårdêye difoûtrinneCandjî
Referinces eyet sourdantsCandjî
- ↑ https://web.archive.org/web/20190828194322/http://www.observatoires-locaux-de-charleroi.be/barometre/demographie/
- ↑ https://web.archive.org/web/20190828194322/http://www.observatoires-locaux-de-charleroi.be/barometre/demographie/
