Rastrindou long O

Li son lomé rastrindou long O, c' est on long O ki n' est nén si drovou ki li long O ordinaire (/oː/), et ki dvént voltî naziålijhî (/õ/) dins l' boke di sacwants cåzeus (çou k' on rtrouve dins li scrijhaedje).

C' est on son foirt corant e walon, et k' a dné des mås d' tiesse ås ehåyeus di si ortografeye.

Notåcion AFE dins l' Wiccionaire: /õ/

Egzimpes

come betchfessî ô

• rôzî ^{aschoûtez lu}
• sprôte ^{aschoûtez lu}
• fô ^{aschoûtez lu}
• sô eyet sôz ^{aschoûtez lu}

come betchfessî oy

• oye ^{aschoûtez lu}
• troye ^{aschoûtez lu}
• loyminoymint ^{aschoûtez lu}

come disfondowe do betchfessî oi

• motôⁿ ^{aschoûtez lu}

dins ene fråze

Fråze avou des rastrindous longs O (ôt) ey deus naziåles ON (on, son):

Li ci ki n' ôt k' on son n' ôt k' ene clotche.

dins des advineas

Pire ôt ele? Brike ôt ele? Si pire ôt, brike ôt (Pirontel bricontel, si Piron, Bricon)

Li rastrindou long O e rfondou walon

E rfondou walon, i va esse conseyî come prononçaedje zero-cnoxheu pol betchfessî ô (trô, ôte, sô, côp, ôre…), ey eto pol cåzu betchfessî oy (voye, aloye…)

I va aparexhe come prononçaedje coinrece des mots ortografyîs avou l' betchfessî oi (moirt => môrt, foirt => fôrt…)

Gn a eto des mots rifondou avou on simpe O k' ont ci son la dins des disfondowes (oto => ôto).

Dins des coines do Levant walon (Hesbaye), li betchfessî å si prononce eto avou on rastrindou long O (vicåreye => vicôⁿreye; råtchåd => rôⁿtchôⁿd).

Spårdaedje dins les accints do walon

I n' egzistêye nén a Nameur ni a Lidje minme.

On l' rescontere dins tote li Basse Årdene (a pårt li payis del Hôte Seure), e Roman Payis, et dins tot l' Coûtchant walon.

Ortografeye do son

divant l' sistinme Feller

Dins les scrijhas pre-Feller, on l' ritrouve come ene lete a pårt dins les studias da Paul Marchot.

Dins S2 (1890), i li scrît «ôo». Pu dins S38 (1892), il a ptchî on scrijha «oô» po les tecses, mins «ǫ/u» po li studia linwincieus.

• 
  Sicrijhaedje « ôo ».
• 
  Sicrijhaedje « oô ».

e sistinme Feller

Li rastrindou long O si scrît di diferinnès façons e sistinme Feller.

• scrijha ô: ortografeye des Relîs Namurwès dispu C1. C' est ç' sistinme la k' est rprins dins S17. Parey dins tos les scrijhaedjes do Coûtchant walon. Ci relijha la oblidje a prinde ene ôte ortografeye pol long O ordinaire, ki c' est sovint «au» (C1, C99, C106, O3, O4)
• scrijha ôⁿ : dins les rcweraedjes da Jean-Jacques Gaziaux. Eto dins li gazete Singuliers dispu les anêyes 2010 (metans po les tecses da Emile Pècheur).
• scrijha on: dedja dins les vîs papîs (aclon po «aclôs», redjisse des tribunås do Tchestea, 1572). Eto dins les ouves da Pire-Djôzef Dosimont (sacwants lijhîs dins S27). Divant B et P, li scrijhaedje divént om (chîje aus compons).
• scrijha ö: scrijha atåvlé pa Jean-Marie Pierret dins S105, shuvou pa Raymond Mouzon (S22), co eployî e 21inme sieke pa les cis k' avént stî scolé di cisse manire la (Bernard Jacob dins S33, Calixte Culot dins Raglenaedjes on pô pattavå).