Ene båke so les bwès d' l' Årdene (lives)

Ène bauke su lès bwès d' l'Ârdene

Les 3 lives

Eplaeçmint do walon d' Transene, siervou dins l' live

Ene båke so les bwès d' l' Årdene (Ène bauke su lès bwès d' l'Ârdene), c' est on live a môde di live di scole, k' a rexhou e 3 tômes, li prumî e 1984, les 2inmes et 3inme e 1993, sicrît pa Lucyin Mahin, et eplaidî ås edicions Scaillet, a Montniye-Tiyoû.

Li mwaisse tecse est scrît tot notant li prononçaedje do walon a Transene, on viyaedje del Basse Årdene.

Contnou

Li sudjet d' tchaeke tchaptrê, udon shijhe, c' est on roufion, li ptit Firmin, ki dmande a si nonnonke Colas les ca et les ma so des sacwès a vey avou les bwès d' Årdene.

Les scrijhaedjes e walon sont ratournés pår e francès.

Adonpwis, gn a ene djivêye di målåjheys mots k' i gn aveut dins li lçon, esplikés e francès, pacô avou ene pitite fråze. Eto, li live est rprin so l' l° S17 dins l' djivêye des motîs. Tos les mots d' "Ene Båke" sont eto reployî dins l' båze di dnêyes Rasgotaedje des Bassårdinreces.

Po sacwants tchaptrês, gn a eto des esplikêyes tecnikes, a môde d' ecådraedje : so les taenreyes di Djivet; so les sôres di raiwaedje, les prumirès foidjes, les voyaedjes d' oujheas. Ces ecådraedjes la sont ratournés e francès, zels eto.

Al fén, gn a eto ene pitite luçon so les trokes di sinonimes, des parintêyes di mots, li manire di dire bondjoû et arvey. Ås deujhinme et troejhinme tômes, gn a des pus beas ptits bokets d' croejhete come li codjowaedje des viebes, so les aidants viebes (inte did zels "aveur" et "esse"), et les dvancetes.

Gn a eto ene cåkêye di portraits (mins co do tins do noer et blanc), sovint saetchîs på scrijheu lu-minme. Gn a ossu des dessinaedjes da Bernard Lecomte, Marie-Annick Hardy, et minme onk da Serge Duhaillon.

Coviete do troejhinme tôme d' "Ene Båke"

Sudjets studyîs

• Li schoirçaedje des tcheneas, disk' å fabricaedje do tan et å taenaedje des peas (c' est les 7 shijhes do prumî tôme). Po schoircî les pelozeas, on s' sierveut d' on peloe.
• Sacwants vîs mestîs k' on fjheut ezès bwès (c' est les 7 shijhes do deujhinme tôme).
  • li sårtaedje
  • li raiwaedje des prés
  • li fådaedje
  • les troufires
• Les biesses des bwès (c' est les 7 shijhes do troejhinme tôme). On-z î cåze des singlés, des ciers, des tchivroûs, do taesson (17inme et 18inme shijhes), des magneus d' tchå come les bascolidîs (19inme shijhe), evnd.

Hårdêyes difoûtrinnes

• Corwaitaedje odio (sol waibe «Amon Lorint»)
• Pådje do live so l' Aberteke (avou les tecses di sacwants tchaptrês rashious e rfondou)
• Bokets riscrîts avou l' mwaisse sicrijhaedje (so l' waibe "Li walon d' emon nozôtes")
• Scanaedje do tôme I
• Scanaedje do tôme II
• Scanaedje do tôme III
• so Wikisourd: Ene båke so les bwès d’ l’ Årdene