Bwès (d' åbes)
(Redjiblé di Grand bos)
On bwès[1] u on bos[2], c' est ene sitindêye avou toplin des åbes.
Ene foirt lådje sitindêye avou des åbes si lome on «grand bwès» u on grand bos.[3]
Li mot "bwès" (u "bos") a dnè bråmint des nos d' plaeces el Walonreye.
Istwere
candjîE 13inme sieke, e l' Urope coûtchantrece, on-z a distrîxhné timpesse les bwès d' adon, po fé des sårts.
Biyonaxhes des bwès
candjîLes bwès d' åbes ås toumantès foyes leyèt sovint des plantes et des bouxhons crexhe dizo les grands åbes. Les sapinires u les bwès d' ucaliptusse, nén.
Les bwès leyèt crexhe totes sôres di tchampions.
Sôres di bwès
candjî- hé (bwès d' bouxhons dins on tiene)
- pitit bwès u boschet: retouré d' tchamp.
- Bwès d' åbes ås toumantès foyes des payis timperés
- Bwès ås åbes sapinreces (Sapinires, pinetes…)
- Grand bwès bijhrece
- Grand bwès tropicå
-
bwès d' beyôles
-
bwès d' ucaliptusses
Uzaedje des bwès
candjî- boskiyonaedje, po des côpes a vinde, u po des taeye (virêyes) a dner ås åyant-droet
- paxhaedje des biesses dins les cmognes: hiede cominåle, sonre (pourceas)
- produjhaedje di fruts: fayenes (po fé d' l' ôle), cascagnes, glands d' tchinne-lidje, noejhes.
- produjhaedje di plantes; fleurs d' avri, passe-rôze, rinne des bwès (po fé do maitrank), magnåves boloes.
- tchesse å gros djibî
- tourisse: pormoennådes dins les bwès
-
bokionaedje (fawele)
-
Pormoenneus dins on grand bwès d' cedes et d' vetes tchinnes
-
cascagnes a ramasser
Rascråwes des bwès
candjî- målfeu d' bwès
- dibwejhlaedje
- timpesse råyant les åbes
- Maladeye des åbes
-
timpesse k' a råyî des sapéns
-
bwès d' tchinnes-lidjes forcôpé
Assonraedje des bwès
candjî- nåyes
- pazeas d' pormoennåde
- clozeure ås djibîs avou baye a drovi et rclôre pa les uzeus.
-
pazea d' pormoennåde
-
nåye et baye (bwès privé)