Åbe

Èn åbe ^{aschoûtez lu}, c' est ene hôte plante k' a on seu bodje, foirt deur, paski toplin d' lignene.

On bouxhon est pus ptit et a sacwants beurs ki rexhèt d' tere eshonne, a stoclêye.

Discrijhaedje d' èn åbe

tronce et coxhlaedje

Po les botanisses

L' åbe est fwait:

• di raecinêyes (raecenes, rayires), avou del lignene eto
• d' on seu stok (årvier des bouxhons, k' end ont mwints)
• d' on bodje (beur, buk): ådfoû, c' est li schoice, pu gn a ene tinre coûtche lomêye åbî u blanc bwès, pu c' est l' bwès
• d' on coxhlaedje: do pus gros boket å pus ptit: ene coxhe, on coxhea, des coxhetes ou rameyes
• di foyes, di totes sôres di cognes
• di fleurs, sovint waire veyåves
• di fruts ki bråmint ont-st on lomaedje a pårt (come les fayenes, les glands, les copteres des ayåbes).

Po les boskiyons

Po les boskiyons, l' åbe est fwait d' ene tronce, k' est vindowe tote seule et d' on houpî (tiesteure, sovint po do bwès d' tchåfaedje.

Les åbes råyîs på vint (chablis) n' ont nén tant d' valixhance.

Rashonnaedje d' åbes

La k' gn a bråmint des åbes eshonne, c' est on bwès.

On pout rashonner des åbes diferins dins on grand corti, po s' plaijhi u po lzès mostrer ås scolîs u ås tourisses. On lome çoula èn åboretom u åboe.