Vî rméde
On vî rméde, c' est on rméde ki les djins fjhént dvinltins, avou des prodûts naturels.
vîs rmédes di mônî
candjîVocial sacwants vîs rmédes foû di l’ orobete d’ on mônî. I sont tertos fwaits avou des dinrêyes ki pasnut på molén. I sont dnés pa maladeye a sognî :
- Coûtresse d' alinne : Fé boure di l’ aiwe avou des latons et do souke di candi, et l’ boere.
- Broûleures : sipåde del blanke farene dissu.
- Trintchêyes et mås d' vinte : mete on ptit saetch d’ avoenne oudonbén des tchôds latons dissu s’ vinte.
- Edjaleures : Gn a sacwants rmédes :
- Rôze (rissipele) : papin d’ farene di waessén et d’ vinaigue avou des schoices di så dins del blanke farene maxheye avou do cognak.
- Toirtchaedje do pî u forpougnaedje : trimper li mespassêye djonteure li pus lontins possibe dins do bigåd (do purea).
- Djaenisse : boere do té d’ oidje.
- Må d' dints : sacwants rmédes :
- ene vôte di farene di oidje dissu s’ mashale
- on papin d’ latons d’ waessén avou do vinaigue.
- Po n’ pont nd awè, èn pont magnî d’ pwin ni d’ sacwè fwait avou del farene li djoû del Sint-Houbert.
- Må d' goidje : mete so s’ goidje on papin, soeye-t i :
- Sape, rinnete : froter l’ goidje di l’ efant avou ene taeye di pwin et l’ diner å prumî tchén ki passe.
- Orioûle (orion, orlû, florete, kike) : papin d’ pwin di rgon trimpé dins do laecea avou del farene di lin.
- Blanc doet : papins soeye-t i :
- di farene di lén, di låme, d’ alon, d’ ôle d’ olive et d’ èn oû
- di pwin, di laecea et d’ blanc savon
- di farene di waessén et d’ grinnes di lén
- di farene di lén et di rgon
- Roumatisses : après l’ fornêye do pwin, moussî dins l’ for, les pîs dvant, tot leyant s’ tiesse foû. Li for doet co esse li pus tchôd possibe. Po n’ pont nd awè, wårder on maron e s’ potche.
- Schandeyes : rilaver pîs et mwins dins d’ l’ aiwe di latons.
- Matchureas et catåres : penter del poude di maron.[1]
Sourdants
candjî- ↑ José Schoovaerts, Li Rantoele l° 49, bontins 2009