Motî Villers
Dictionnaire Wallon - Francois Par Augustin Francois Villers…
Li motî da Villers, c' est on motî walon francès sicrît al mwin pa Augustin Villers e 18inme sieke, tot rashiant l' accint d' Måmdiy.
Li tite do papîscrît, c' est Le Dictionnaire Wallon = Francois par Augustin Francois Villers de Malmedy, Licentié es Droits, à l'usage de ses enfants 1793.
Il est rprins sol limero [E212] dins l' djivêye des motîs do walon. Les mots rortografyîs e Feller (modêye Litchanteu) sont rahoukîs dizo l' limero [E212b]
Eplaidaedje
candjîGn a deus papîscrîts, on pus vî (lomé "brouyon") et on pus novea, avou des candjmint dins l' ortografeye. Ci-ci date di 1793, çou k' end est fwait li deujhinme pus vî motî walon après li ci da Cambresier (di 1787).
I n' a stî lontins cnoxhou pår k' e brimbådes. Mins, e 1957, Albert Leloup a-st eplaidî l' dierinne copeye, téle kéne, avou èn adrovaedje da Charles Gaspar.
E 1999, Jean Lechanteur a-st eplaidî ene tote nouve modêye, ki n' a pus rén a vey avou l' papîscrît. Les mots ont stî rortografyîs e sistinme Feller et rmetou pa familes. Les mots omonimes ki vnént di sourdants etimolodjikes diferins ont stî prezintés tchaeke a pårt. Tchaeke intrêye ridene li vî scrijha da Villers, et padecô les deus, cwand li cene do "brouyon" n' est nén l' minme k' el cene do dierin papîscrît. Li motî rimete eto les mots ramexhnés pa Villers ås cis da Scius k' a viké dins l' minme veye on cint d' anêyea après. Et pår ås mots do «Motî Haust», et eto, afeye, ås cis do «Motî d' Faimonveye» et ås rcweraedjes da Louwis Rmåke, so des accints walons nén si lon erî d' Måmdey. Al fén, li modêye då Tchanteu revoye sovint å «Motî etimolodjike da von Wartburg».
Li ranovlêye modêye da Lechanteur si lome Le Dictionnaire wallon-françois (Malmedy, 1793) d'Augustin-François Villers (ISSN 0774-8396). Elle est eplaideye des Imprimreye Michiels a Lidje.
Sistinme d' ortografeye do motî da Villers
candjîVillers si sieve d' ene ortografeye k' il a lu-minme edvinté po noter l' lingaedje come i l' oyeut djåzer a Måmdey. I dene don des racsegnes sol manire di scrire d' adon.[1]
Villers eploye li scrijha xh, po noter li son do Levant walon, ki serè tot bounmint riscrît H e sistinme Feller. Mins, sol Principåté di Ståvleu-Måmdey, ci son la pout aveur troes prononçaedjes diferins: H, ixh-låte, et axh-låte.
Joseph Bastin vout ki li scrijhaedje xh soeye on betchfessî scrijha, po-z aconter ces troes prononçaedjes la. Jean Lechanteur a les pinses ki neni, ki Villers n' a volou scrire kel son H.
Alére
candjî"Il y a Dictionnaire de Villers et Dictionnaire de Villers…", da Renée Sedyn divins Lu P'tite gazète, l° 32, måss 2008, 26-28.
Hårdêye difoûtrinne
candjîSourdants
candjî- ↑ Pablo Sarachaga, so ene bate di dvize do Wiccionaire.