Spot
tourneure todi l' minme po dire ene verité djeneråle
(Redjiblé di Espot)
On spot[1], c' est ene coûte fråze ki dene ene luçon u ki fwait tuzer.
Egzimpes di spots
candjî- C' est todi les ptits k' on spotche
- L' ome roye et l' Bon Diu disroye
- Après les grands ramasseus, les grands ståreus
- C' est todi l' ci å pî d' l' eglijhe k' arive e rtård a messe
- Li ci ki n' a nén des mehins è ratind
- On n' candje nén si tchvå po ene bourike
Il stî foirdjî pa ene djin k' on n' kinoxhe pus. Les spots si spårdèt tot seus dins les vicants lingaedjes.
On mete eto avou les spots les ratourneures, ki n' sont nén pår des spots.
Diferinces avou des ôtès djhêyes
candjîEne des sôres di spots, c' est les sapinstés.
Li spot est diferin del pinsêye k' est eto ene pitite fråze po fé tuzer, mins k' a stî scrîte d' ene kinoxhowe djin.
Gn a eto les rmetaedjes (avou l' divancete "come").
- I s' è fote come di l' an cwarante.
- Il esteut tcherdjî come on bådet.
- Il est biesse come ses pates.
Sacwantès ramexhnêyes di spots et ratouneures
candjî- Loukîz a : Djivêye des lives di spots et ratourneures
Gn a yeu sacwantès ramexhnêyes di spots e walon, li pus rlomêye, c' est l' cene da Dejardin.
- "Li ptit corti aux proverbes wallons" (Alexandre, diviè 1875).
- Rimetaedjes Joseph Defrecheux ("Recueil de comparaisons populaire wallonnes"), BSLLW, tome IX, 2inme rîlêye, 1886.
- ""Dictionnaire des spots et proverbes wallons" (Joseph Dejardin, 1891).
- La parémiologie namuroise (étude critique de la partie namuroise du dictionnaire des spots : corrections et additions), Maurice Flament, Memwere Ulg, 1968.
- La parémiologie malmédienne, Marcel Piette, Memwere Ulg, 1969.
- "Recueil de proverbes et d'expressions utilisées à Ciney" (Reynolds Hostin, diviè 1980).
- "Spots da Lurquin" eplaidîs pa bokets dins li gazete "Chroniques" di l' SLLW dins les anêyes 1980.
- "Les spots då Singlé" : tos spots et ratourneures ramexhnés pa Gaston Lucy et eplaidîs pa bokets dins des ptitès gazetes, inte 1970 et 1980.
- "Les expressions en wallon liégeois", Jean Defrecheux, 1990)
- "Guide des expressions en wallon liégeois" (Marcel Slangen, 1995).
- "Le wallon de poche" (Guy Fontaine, 1999)
- "Rvazîs (Adages, dictons, proverbes populaires)" (Joseph Coppens, eplaidîs e 2001, après l' après l' moirt do scrijheu)
- Live di ratourneures Denis
Les spots dins les scrijhaedjes e walon
candjîDins les romans u ptits romans e walon, gn a sovint bråmint des spots, k' on dit ki ça ndè fwait l' valeur literaire.
Eredjistrumints di spots
candjî- Loukîz a : «Dijhêye#Eredjistrumints di djhêyes»
Hårdêyes difoûtrinnes
candjî- sol Wiccionaire
- (so l' Aberteke)
- Ôtès waibes
- On fi avou des spots so ene djåspinreye e walon (sol waibe "Li walon d' emon nozôtes")
- Les spots walons so Babel
- Sacwantès ratourneures da Reynolt Hostin
- Sacwants spots da Dejardin