Tazota
Ene tazota (e-n e-n amazir aschoûtez lu, parey e-n arabe marokin u adon cazota), c' est ene sôre di rond bastimint si setchès pires (pires sins moirtî ni cimint), k' on voet do costé d' El Djadida (payis des Douccala), å Marok.
Etimolodjeye
candjîLi mot vént, sins manke, di l' amazir:
- Dins l' payis d' Rachidia, li minme mot, ⵜⴰⵣⵓⵟⴰ, vout dire ene grande parfonde schiele di bwès, po boere li spesse sope.
- Après Azrou, c' est ene ronde coirbeye å pwin avou on tchapea chinwès
- Dilé Sidi Yahya do Rharb, payis asteure arabicåzant, mins k' a dvou djåzer tamazir do Mîtrin Atlasse lontins, gn a on viyaedje ki s' lome تّازوطات (t-tazoTat, les tazotas).
Discrijhaedje
candjîGn a l' air d' awè deus astaedjes, did foû, ca gn a on rastroetixhaedje å mitan. Mins did dins, c' est ene copale ås paroezes arondeyes, avou kékes trôs po fé fniesse.
Gn a des montêyes po-a aler sol pazea inte li dzeu et li dzo.
Gn a èn ouxh avou on stocaesse soûmint ådzeu.
Les meurs fwaiynut dipus d' on mete di spès.
Uzaedjes
candjîLes tazotas estént eployeyes come dimorance po les djins, å cmince. Il î fjheut foirt frisse tins do waernu, et nén trop froed e l' ivier.
Pu, asteure, on n' s' è sieve pus ki come sitåve ou come gregne (po mete do strin).
N a ene tazota k' a divnou on djîsse e viyaedje.
Istwere
candjîElle estént ddja la do tins des Francès (1912-1956), et les temoens d' adon les cnoxhént dedja e 19inme sieke. Li no amazir shonne mostrer ki elle ont stî batijheyes do trevéns ki les djins des Douccala cåzént co amazir.
Les tazotas d' asteure ont stî basteyes disk' ezès anêyes 1960. Les dierins bastixheus sont asteure foirt vîs. N' a pus nouk k' endè sait basti.
Wårdaedje
candjîBråmint des tazotas toumèt e blesse.
Gn a nou programe po les wårder.
Hårdêyes difoûtrinnes
candjî- Papî so les tazotas (so l' Aberteke)
- (fr) Les tazotas et les toufris de l'arrière-pays d'El-Jadida (Maroc) / The Tazotas and Toufris of the Hinterland of El-Jadida in Morocco
-
avou des vatches
-
avou on tchvå
-
pire po lzès basti
-
deus pus ptites
-
ene pitite, nén foirt bén wårdêye