Guere di Crimêye : Diferince etur modêyes
m Novele pådje: Categoreye:Istwere di l' Urope Categoreye:Crimêye Categoreye:Gueres Li '''guere di Crimêye''', c’ est ene guere k’ i gn ava sol tere di Crimêye inte les [[R... |
(Nole diferince)
|
Modêye do 12 decimbe 2008 à 15:12
Li guere di Crimêye, c’ est ene guere k’ i gn ava sol tere di Crimêye inte les Rûsses et des Aloyîs, ki c’ esteut les Francès, les Inglès et les Trouks. Ele s’ a passé e 1854 a 1856.
Li guere di Crimêye fwait pårteye des accions des grandès pouxhances di l' Urope d' adon po rprinde des bokets di l' Impire otoman ki cmincive a tourner a cou d' poyon.
Elle est pa côp rwaiteye come li prumire di çou k' on-z a lomé "les gueres modienes". [1]
Les cåzes del guere di Crimêye
Les gazetes inglesses ont brutyî ki les Rûsses avént trawé des bateas trouks sol Bosfôre. Et saetchî å fizik so les marins k’ estént nedjant dins l’ aiwe po waitî d’ schaper.
Les Inglès, ki vlént dmorer les mwaisses des mers et des distroets s’ ont corcî. Il ont monté ene Grande Aloyance avou les Francès et les Trouks, siconte des Rûsses. On-z a levé des volontaires dins tote l’ Urope.
Avanceye del guere
Les Francès et ls Inglès esserît Sebastopol e moes d’ setimbe 1954.
Les Inglès avént pierdous tote leu cavalreye al batreye di Balaclava.
Li redjimint då djenerå Mac-Mahon a-st arivé e ranfôrt a li 24 d’ awousse 1855 a onze eures å matén.
Li 8 di setimbe 1855, Mac Mahon dina l’ assôt al Tour Malacof. Et dire li rlomêye sintince : « dj’ i so, dj’ î dmeure » Les Inglès avént prins li Tour Redan, èn ôte des forbots d’ Sebastopol. Mins endè fourît retchessî do côp. Les Rûsses n’ ont nén leyî ouve. Mins, li 11 di setimbe, il ont cwité l’ veye, tot-z î boutant l’ feu. Totafwait a broûlé : totes les måjhons et tote li flotêye di bateas.
Estratedjeye des Rûsses
Les Rûsses estént sûtis : i fjhént les cwanses di piede les batreyes, mins les ôtes avént ostant d’ moirts, si nén dpus. Mins i savént bén ki les Aloyîs mi dmorrént nén advitam ossu lon d’ leus waibes. [2]
Fén del guere
Li 2 d' måss 1956, li vî Tsår mora. Si valet n’ esteut nén po les gueres. I s’ dixhombra do siner li påye a Paris, li 31 di måss 1856.
Muzêye sol guere di Crimêye
Muzêye-panorama di Sebastopol. On-z î voet les sôdårds di tos les camps, metous e leu vraiye plaece, avou leus costumes.
