Arabe (lingaedje)
(Redjiblé di Rfondou arabe)
L' arabe, c' est on lingaedje semitike, cåzé asteure oficirmint dins ene grosse vintinnes di payis, e Moyén-Levant et e l' Afrike bijhrece.
Mwaissès dnêyes
candjîL' arabe provént do cåziyea d' Arabeye. Il a stî rfondou et ehåyî cwand on-z a fwait scrire l' Alcoran, diviè 640 ap.Dj.C., dizo l' califat da Otman. C' est dizo l' califat da Ali kel croejhete a stî rashiowe.
L' arabe si scrît en alfabet arabe. Ci-cial a dmoré sins pont dizo les letes (H = J = XH; B = N = Y). C' est do trevén des Omeyådes, kel calife Hajjaj a fwait mete des ponts padzeu u padzo les cossounes.
Les chifes k' e s' endè sieve ni sont nén les minmes totavå (chifes arabes come e l' Urope po les payis do Maghreb, chifes levantreces dins l' restant).
Sôres d' arabes
candjî- arabe classike : le seu k' est scrît coranmint; c' est l' lingaedje di l' Alcoran; cåzé dins les raploûs eterarabes et eternåcionås, dins les cåzaedjes oficirs dins tos les payis arabes; eto dins les scoles et les univiersités e lingaedje arabe.
- arabes coinreces : cåzu nén scrîts, mins todi pårlants-vicants totavå l' monde arabe. N a waire di mouwance po lzès spotchî, apus ki del pårt des integrisses muzulmans.
- arabe edjipsyin : foirt kinoxhou totavå l' monde arabe a cåze des fimes edjipsyins : li lete DJIM s' î prononce GU.
- arabe marokin.
- arabe libanès : c' est eto li lingaedje rilidjeus po les crustins do Liban.
- arabe palestinî : c' est eto li lingaedje rilidjeus po les crustins del Palestene.
- arabe hassaniya : djåzé dins a Nonne do Marok (Tantan, Mhamid) ey e Sara coûtchantrece.
Croejhete di l' arabe
candjî- Loukîz a : Croejhete di l' arabe
Hårdêyes divintrinnes
candjî- Li duwal e-n arabe.
Hårdêyes difoûtrinnes
candjî(sol Wiccionaire)