Rîle des troes cossounes
Li rîle des troes cossounes, c' est ene rîle di fonolodjeye do walon ki vout ki troes cossounes (prononceyes) ni s' polnut nén shuve e walon.
Condicions d' aplicåcion Candjî
Come di djusse, les hacrossès cossounes å coron des mots ni sont nén acontêyes.
Li dj eyet li tch sont waiteyes come ene seule cossoune.
Li rîle des troes cossounes ni s' aplike nén todi avou les cossounes likides R et L, ni avou les dmeyès cossounes W et Y.
Consecwinces Candjî
Li rîle des troes cossounes esplike :
- li fonccionmint des spotchåvès voyales.
- li radjoutaedje d' ene divanceye voyale.
- les redjårbaedjes fonolodjikes dins li rwalonijhaedje des mots calkés di des ôtes lingaedjes
Egzimpes di trokes di troes cossounes avou ene likide Candjî
Ci cossoune likide la est metowe e l' prumire ou e l' 3inme plaece des troes.
- egzimpes di R metowe 3inme, dins l' minme sillabe: scrinî, sprewe, språtchî, strin, stron
- egzimpes di R metowe 3inme, dins deus sillabes: tchactresse, astrapåde
- egzimpes di L metou 3inme, dins l' minme sillabe: scleyon
- egzimpes di L metowe 3inme, dins deus sillabes: håspler
- egzimpes di R metowe prumire : dj' end a yeu do rgret; il a stî rtraké (mins dins les deus cas, c' est co on R e l' 3inme plaece)
Spårdaedje dins les accints do walon Candjî
Diyalectolodjicmint, li rîle des troes cossounes n' esteut nén foirt shuvowe dins l' Coûtchant walon e 20inme sieke.
Rujhes po les cminceus Candjî
C' est ene des rîles les pus målåjheyes a-z apliker po les noûdjåzeus, et minme pacô les vî scrijheus, pask' i n' dijhèt nén leu tecse dins leu tiesse, tot l' sicrijhant. Vocial des egzimpes di cisse sôre di flotche la:
- I gn aveut ene sacwè *d' sketé; => I gn aveut ene sacwè di sketé / … d' siketé / … d' esketé.
- Ratournaire *d' noûmots => Ratournaire di noûmots.
- Ele viként avou leu mame *dvins l' såvion d' on trô => Ele viként avou leu mame divins l' såvion d' on trô.