Operå
Ene operå (u èn operå), c' est ene pîce di teyåte ki les tecses sont tchantés, sovint avou èn orkesse padrî.
Les pus rlomêyès operås estént djouwêyes e-n itålyin, k' on vleut k' i gn åye ki cisse langue la ki convnaxhe po ça. Li mitan di totes les operås sont scrîtes dins ç' lingaedje la.
E 18inme et 19inme siekes, tos les grands muzicyins classikes ont scrîts eto des operås.
Ene pitite operå si lome ene operete.
L' operå walon
candjîE walon, l' operå fourit ene des prumirès ouves literaires k' ont-st enondé li linwe-ehåyaedje. Dj' ô bén ki les 4 operås do "teyåte lidjwès" da Simon de Harlez et ses soçons fourît radmint loukeyes come on patrimoenne nåcionå el Principåté d' Lidje. On lzès djouwéve a tot côp bon cwand gn è vneut on tchîf d' estat e vizite oficire, do tins do Vî Redjime.
C' est eto li replaidaedje di ces operås la pa François Bailleux e 1854 ki va escourci li mouvmint di disfindaedje do walon, eyet li skepiaedje del SLLW e 1856.
Gn ourit des scrijheus d' operås e walon disk' å 20inme sieke, come Djôzef Dwizink.
Sacwantès rlomêyès operås
candjîe walon
candjî- les 4 operås do "teyåte lidjwès"
- li Målignant (François Matthieu Henault, diviè 1790)
- Cuzén Bebert (Joseph Duysenx)
- Piére li Houyeu (Eugène Ysaÿe, 1931)
- Li flûte andoûleuse (Mozart, 1791; modêye e walon pa Emile-Henri Genon, 2008).
e ds ôtes lingaedjes
candjî- Li Moyale di Portici, l' operå k' a-st enondé do bardouxha a Brussele, ki mina al revolucion bedje
- Faust, sudjet d' on rlomé sketch da Bob Dechamps.