ChVK Wagner

Li ChVK Wagner, k' on lome puvite dins les mediyas « li troke Wagner », c' est ene organizåcion al môde d' ene årmêye privêye.

Logo nén-oficir del ChVK Wagner. Les mots e hôt ey e bas sont l' no di l' organizåcion e rûsse.

Istwere

Askepiaedje

Li ChVK Wagner åreut stî askepyî e 2014 pa èn ancyin mimbe do siervice do racseignmint militaire rûsse, Dmitri Outkene. Poirtant, ces djinres d' organizåcions la sont forbatous dins s' payis d' oridjene. C' est po ça k' li mwaisse-buro esteut, a stou on tins, e-n Årdjintene. Asteure, si mwaisse-buro si trouve a Sint Petersbork.

Moirt des askepieus

Après l' moirt da Dmitri Outkene eyet da Yivgueni Prigozene, i gn a nolu al tiesse di l' organizåcion. Totfeye, on endè cache co après. Mwints ancyins mimbes del ChVK Wagner ont stî riscompinsés på Etat, ubén prindou come sôdårds dins l' årmêye nåcionåle, virpus les deus.

Rilomêye

Melaedje

Li ChVK Wagner est cnoxhou po-z esse e-n Oucrinne dispu 2014, avou li prindaedje del Crimêye på Rûsseye. Elle aspale voltî ci payis la tins del Guere d' Oucrinne. Mins nerén, el manaedjeu d' ciste årmêye la va disconte li govienmint rûsse dispu l' fén do moes d' djun 2023. Vladimir Poutene les rwaitnut, adon, come des djudas.

Foû d' l' Oucrinne, li ChVK Wagner est prezint el Sireye. Ils ont arivé låvå å moes d' octôbe 2015. C' esteut ene response del Rûsseye a l' Sireye. Come di djusse, li prezidint d' èç payis la aveut dmandé a-z esse aspalé militairmint.

Houte di çoula k' elle est prezint dins sacwants payis d' Afrike, metans el Libeye, li Cintralafrike u co el Mali. Tot çoula, ådzeu des siervices d' årmêyes, po fé di l' economeye u co po promouwer el politike do govienmint rûsse. Tot dvizant d' economeye, elle est drola po les diyamants. Tot cåzant d' politike, mwints medias rwaitnut ciste organizåcion la tot-z estant « ene manire d' fé del propagande ». D' ayeur, cwek' c' est ene organizåcion al mode d' ene årmêye privêye a l' atake. Li ChVK Wagner est cnoxhou po-z awè des stroetès atnances avou l' Rûsseye. Copuvite avou les racseignmints oucrinnwès k' ont sorprindou troes cåzaedjes telefonike etur el ChVK Wagner eyet les racseignmints rûsses.

E l' Soudan, les sôdårds del ChVK Wagner s' ont metou do costé do prezidint d' èç payis la, e 2018. Dj' ô bén, k' ciste organizåcion la a splincté el conteståcion. Tot rwaitant li ChVK Wagner, Dmitri Piskof, li poite-messaedje del Rûsseye èç tins la, a clatchî åk li 28 di djanvî 2019. Dit-st i : li ChVK Wagner djouwnut l' rôle d' « aprindeu » drola.

Rebelaedje

Li ChVK Wagner s' a rebelé, li 24 di djun 2023, conte el manaedjaedje di l' årmêye rûsse. Sorlon yeusses, les grands d' ciste årmêye la sont ki macsåder leus prôpès tropes. Do costé do prezidint rûsse, Vladimir Poutene, il a clatchî k' ci rebelaedje ci esteut ene « trayizon » ey ene « caegnaesté årmêye ». C' est Alaksandar Loukachenka k' a-st arindjî les bidons po ki l' onk des manaedjeus del ChVK Wagner pete evoye el Belarûsseye.

Amon les ôtes payis, les Estats Unis årént savou ki l' ChvK Wagner daléve s' rebeler dispu deus samwinnes. D' ôtes ont sotnou l' Estat rûsse, come el Chine.

El Beldjike, leye, a inmé ostant d' mete so pî on raploû do Consey Nåcionå d' Såvrité po shuve çk' i s' passe dins ç' payis d' Urope levantrece la. On-z est bayi, e-n Afrike, si li ChVK Wagner va porshure ses missions après ès rebelaedje. La k' ses åres lourdes sont dnêyes a l' årmêye russe, li 27 di djun 2023.

Morance des deus portagonisses

Dmitri Outkene eyet Yivgueni Prigozene s' ont planté e-n areyoplane, li 23 d' awousse 2023. Disk' asteure eyet do costé des Uyessês, on soupçone k' ene bombe a sclaté dins l' avion. Dispu leu moirt, li minisse del disfinse rûsse asprouve d' awè l' mwin dsu. Al copete do mårtchî, on saye di li transformer s'-n' idintité e l' erlomant « Africa Corps ».

Herleme

Vôtaedjes

Li manaedjeu di ChVK Wagner a ricnoxhou awè atourné les vôtaedjes åzès Rweyåme-Uni ey Estats Unis.

Terorisse

Li ChVK Wagner est erconoxhou pa sacwants payis po-z esse ene binde di terorisse. Inte di yeusses, on-z ertrove :

• el Canada ;
• l' Estoneye ;
• li France ;
• el Litwaneye 
• l' Oucrinne eyet
• li Rweyåme-Uni.

Minme si les Estats Unis ni rwaitnut nén li ChVK Wagner come des terorisses, ciste årmêye si trouve tolminme sol lisse des « organizåcion moudrele eternåcionåle ».

Penitince

Li ChVK Wagner rçût des penitinces ki vegnnut d' institucions estatikes. Paregzimpe, ciste organizåcion la si trouve sol lisse des Belgian Financial Sanctions.

Hårdêye difoûtrinne

Waibe oficir del ChVK Wagner.