Cede di l' Atlasse

Li cede di l' Atlasse, c' est on cede ki vént naturelmint dins les montinnes do Marok (Rif et Mîtrin Atlasse) et d' l' Aldjereye.

e Mîtrin Atlasse (Marok)

Sincieus no d' l' indje : Cedrus atlantica ou Cedrus libani atlantica (indje ou dzo-indje do cede do Liban)

Discrijhaedje

Tot djonne, il a l' cogne a triyingue des sapéns.

Après, les coxhes crexhnut d' on costé nén come di l' ôte, et dner l' ombion bén ricnoxhåve do cede di l' Atlasse.

Les pemes di cede sont a pô près rondes, 10 cm lådjes.

• 
  el passåjhe do Zag
• 
  cedes di l' Atlasse et vetes tchinnes (Ijdir)
• 
  bea bwès al copete des tienes inte Itzher et Ijdir

Uzaedjes

Eployî e mnujhreye po fé des stocaesses ouxhs et poites et totès sôres di meubes.

Dins s' près-payis, on ndè fwait eto des toets d' plantches.

Les coxhes et l' bwès cayeus sieve come bwès d' tchåfaedje, aprume dins les fors di boledjîs.

Vicansté

Li cedrire est atakêye patocosté.

Les abateus foû-lwè (sovint des pôvès djins do payis) tchoezixhèt les pus bea, les fote djus, fé des hourds dins l' bwès, et rvinde les sômîs d' deus metes, poirtés a dos d' moulet eviè les ptitès veyes. Les fwestîs lezî fjhît ene guere sins ahote. Å Marok, dispu eviè 2007, les gåres di bwès fourît åmés, et plît touwer les moulets des hapeus d' bwès. Insi fé des côps des moirts, les bwejhleus volant disfinde leus biesses.

Les tropeas d' bedots et purade di gade magnèt totes les ptitès djetes. Ås anêyes di setchresse, il côpèt djus des coxhes po l' bisteu magnî.

Les bierdjîs polèt esse sorprins dins ene timpesse di nive. Po n' nén mori d' froed, il esprindnut cobén on feu sol schoice d' on cede.

• 
  coixhî bôr dandjreus pa on feu metou al schoice
• 
  li minme veyou do coixhî costé del pate

Maladeyes

Li maladeye des cedes di l' Atlasse fwait co kécfeye dipus d' damadjes al cedrire ki les djins.

• 
  holenes
• 

Li cedrire come biyonaxhe

Le cedrire leye crexhe ådvins li vete tchinne et co toplin des ôtes bouxhons.

Ele ahoute totes sôres di biesses : singlés, mårticots, tchacals, rinåds.

Come oujheas : des coirbås, les betche-bos, evnd.