Coirbås et coirnayes (indje)

(Redjiblé di Coirbå)

Corvus

coirbå å blanc betch
i vikèt sovint a binde
li ptit coirbå fwait s' ni dins les åbes

Les coirbås u les coirnayes (eto les crahås)[1], c' est des gros noers moxhons del famile ås coirbås (coirbidîs).

Li mot pout esse diné a diferins djinres, mins c' est aprume des Corvus.

Famile : Coirbidîs

Motlî

candjî

Dins l' cåzaedje di tos les djoûs, on a spoté les coirbås di tos les nos:

  • d' après leu criyaedje: on «cwåk» (cwâk)[2], on «crok» (u «cro»[3]
  • d' après des ptits nos d' djin: on noer colas u colåd (colâ)[2]

Sôres

candjî

E walon, on lome coirbå deus especes di coirbå :

Mins on dene ossu l' no a des ôtes sôres di noers oujheas:

On lome coirnaye, mins eto «coirbå»[5]:

Les oujheas do djinre Corvus k' i gn a pont e l' Walonreye seront lomés coirbå u coirnaye, sovint a l' assulon do lomaedje e francès.

On va eto lomer insi des noers oujheas di ds ôtes djinres, come:

Dins l' lingaedje walon

candjî

Dins les spots d' viyaedje

candjî

Les Coirbås, c' est li såvadje no des dmorants di Bergueme, Lutrubwès, Rucogne-dilé-Bastogne, Atrivå.

Dins les floricontes ratournés e walon

candjî

Li pus cnoxhou, c' est «Li coirbå et li rnåd», k' i gn a bråmint des modêyes e walon.

Gn a eto èn ôte: «li coirbå ki vleut fé come l' aigue».

Dins les ratourneures

candjî

On pinse a s' noer ploumaedje: noer come on coirbå. Come c' est l' coleur do doû, on dit k' i poite måleur:

les agaesses et l' vî coirbå, c' est sene di moirt.[6]

Dins des ôtes dijhêyes, on dit k' i vike vî: «viker cint-z ans». Adon, si l' djin est malårdieus, on dirè: «i n' vicrè nén l' veye d' on coirbå».

Po deus ki sont todi e margaye, on dit: «[[Wikt:s' etinde come miyot et coirbå|i s' etindèt come miyot et coirbå|]]». Come d' efet, on voet sovint on miyot ki porshût on coirbå e volant après.

Sourdants

candjî
  1. Po tos les nos e walon, et leus accints, loukîz al notule ALW 8 49 (corbeau) et 50 (corneille).
  2. 2,0 et 2,1 ALW 8, come ådzeu
  3. 3,0 3,1 et 3,2 G8 a «coirbâ»
  4. ALW 8 p. 105
  5. S0 a «cwarbâ».
  6. S0 todi a «cwarbâ»