So les trîs des Goletes (roman)

Su lès trîs dès Golètes

coviete

So les trîs des Goletes (Su lès trîs dès Golètes), c' est on roman e walon da Emile Gilliard, eplaidî et adjinçné på scrijheu e 2011.

Il a stî saetchî a 50 egzimplaires, fwaits al mwin, limerotés et sinés.

Plaeçmint dine li spåce et dins l' tins

Li sinne si passe a Rodjimont, on forveyou viyaedje, metou sol Basse Sambe (dandjreus dilé Moustî). Dins on coulot - les trîs des Goletes, dabôrd - metou inte Sambe et l' levêye Tchålerwè-Nameur.

Ci n' est nén åjhey di sitouwer l' paskeye dins l' tins, mins gn aveut co pont d' corante aiwe et l' viye feme aléve co cweri si voye d' aiwe e pousse avou on gorea. Les ptitès gåres inte Tchårlerwè et Nameur alént co. Gn aveut ddja do trafik di cocayene. Les viyès djins alént ddja e vacances "å solea". On-z aveut des assurances pol hapaedje. Les siervices del comene avént ddja l' droet d' plaecî les viyès djins k' estént margougneyes e leu måjhon.

Metréns dju li spoûle dins les anêyes 1980 ? Ci sereut possibe del saveur, ca l' roman åreut stî basti so des vraiys etrevéns.

Racourti

Ki gn a-t i so les trîs des Goletes ? Ene måjhon sins corante aiwe, li cene da Fene, ene veve ki doet aveur dins les céncwantes. A ene pixheye did la, li måjhon do gåre di bwès, Zidôre, onk dandjeus dins les cwarantes. C' est la k' Fine va a l' aiwe, e pousse.

Disk' asteure, c' est on decôr come ezès romans walons clessikes. Mins la tot d' on côp k' ene rôlote di barakîs si vént astaler dins les trîs djondant d' Fine. Pu la l' djonne baracresse, Rita, ki s' aplake avou on ferayeu, Zande, et amoenner astok del prôpieté Fine des viyès otos et totès sôres di fiermints.

On novea persounaedje nén classike aspite e mitan do roman: ene frénguete, mousseye avou des cotes å raeze do cou. Et "fé des ouys ecovisses, a fé dåner on sint". Cati, k' on l' lome. Ele s' a vnou mete e manaedje avou l' gåre Zidôre. Mins ene sifwaite bizåde ni serè nén rpaxhowe avou on seu ome.

Asteure, li spoûle est bén enondêye. Sabaye :

1. si Cati va disbåtchî l' aplaké d' Rita et ses scalots ferayeus.
2. kî çki saye di diswaibyî Fine, tot lyi fjhant meye eguegnes, et pocwè ?
3. cwè çki les djindåres vinèt fé del nute amon les Djupsyins, et c' est cwè et kesse, les côps d' fizik k' on-z î a oyou.
4. si c' est l' veur k' i gn a ene handele di blanke poure a chnoufter après mon les cabantîs.

Corwaitaedjes

Li roman tchereye tot doûçmint, avou des sinnes do toledjoû inte les sinnes d' accion, mins sins måy divni anoyant. On voet crexhe les neveus da Rita, disca divni des djonneas bon a fé des ptits rinnvåts. On voet sacwants barakîs leyî la leu hozeteou s' fé reclôre el pote. Gn a kel Fine k' on n' sint nén aviyi. Disk' å djoû k' on lyi vént haper tos ses vîs meubes, tins k' elle est evoye e voyaedje å solea avou s' soçone Zirêye. Mins est ele boune pol Laid Wåtî po çoula ? Oudonbén k' el romantî trouvrè ene ôte fén po s' paskeye.

Gn a del rishonnance inte Fine et l' dierinne beguene di Goyet (li cene ki scrît si djournå dins Les djoûs racourtixhnut. Minme viye djin ki vike leye tote seule emey on monde ki candje, dandjreus trop rade a si idêye.

Boket foû do live

I gn a pus waire di djins ki dischindnut do trén aviè prandjire al gåre di Rodjimont.

Li djonne comere a rwaitû totåtoû d' leye. Elle esteut cåzu mierseule po moussî foû. Les sacwants djins ki passént li carwaitént des pîs al tiesse. On n' voet nén tos les djoûs des frénguetes mousseyes insi.

Co d' tchance k' i gn aveut ene sakî el gåre ki cnoxheut l' bwès des Goletes et l' måjhone do gåre. On lyi a dit di ké costé k' i faleut aler.

(...)

Ene bele djin, dins les vint-cénk ans. Ses trop coûtès cotes barloként avou li ptit vint d' bijhe. On lyi pleut vey ses djambes cåzu disk' al fotche. Ses blonds tchveas pindént so ses spales. (p. 36)