Odjî (pexhon)

Èn odjî (on dit eto on lodjî, on rodjî, èn ôrlodjî), c' est on pexhon des doûcès aiwes d' Urope et d' Azeye. Avou ça ki : il a stî rmetou dins les lexhes d' Amerike bijhrece, et-z î divni ene evayixhante indje.

Èn odjî, avou ses spineus naivurons

Sincieus no d' l' indje : Gymnocephalus cernuus

Spårdaedje djeyografike

Discrijhaedje

C' est on pexhon 25 cm long, ki n' peze nén dpus ki 400 grames.

Il a des naivuron dosreces come des spenes.

Etimolodjeye

Les spenes so s' dos el fwaiynut rshonner a Odjî l' Daenwès, on persounaedje des marionetes lidjwesses avou on grand casse a ponte. Did la si mwaisse no (l' odjî). Pu, pa atroclaedje di l' årtike, on l' a lomé «lodjî», pa forcoridjaedje L => R, «rodjî», pu pa rcomprindaedje des deus di dvant, «ôrlodjî».

Vicaedje

Vike dins les vivîs et les coetès rivires.

I s' tént voltî å fond d' l' aiwe (disk' a 25 metes fond), aprume sol såvlon ou l' graevî.

I s' pout nouri del nute di plancton-biesses, d' halenes di picrons, et des ôtès ptitès biesses.

El Walonreye, i froye e moes d' avri et d' may. I pond des djaenåsses oûs, so les rotches, dilé l' boird di l' aiwe, la k' c' est nén si parfond.

L' odjî et les pexheus

Li grevî n' sieve a rén po les pexheus. Po s' amuzer, i plantè cobén on bouchon dins les spenes k' il a sol dos. Insi, i n' pout pus s' refoncer dins l' aiwe, et tourniker sol toele di l' aiwe.