Morete di håye

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « morete », loukîz cial.

Li morete di håye ou fåzon u moxhon d' håye ou houvêye ou roupeye, c' est on pitit moxhon, 14-15 cm long, ki ravize nén må les soverdeas.

Prunella modularis

Sincieus no d' l' indje : Prunella modularis.

Famile : Purnelidîs

Ôre : Soverdiyîs

• 
  noerès royes sol dos
• 
  grijhe tiesse

Discrijhaedje

C' est on ptit moxhon di 14-15 cintimetes. I ravize li moxhon d' toet. Mins on n' a k' a rwaitî a s' fén betch, si grijhe goidje eyet les ptitès taetches k' elle a so les costés po n' si nén mari.

Si dos est foncé bron avou des noerès royletes. Si tiesse est grijhe. C' est ces noers tons la ki lyi dnèt l' no di «morete» u «noer moxhon».

Ele tchaweye avou des crînants tsîp et gruziner des ptitès årgudinnes sins cogne.

Vicaedje

Ele poite å nike totavå l' Walonreye, divins les håyes, les bwès, les bouxhons, å cotoû des cinses, dins les djårdéns ou co bén sovint å plin mitan des veyes, dins les parks.

La k' i fwait trop tchôd l' esté, elle eva-st adon dins les montinnes, et ridschind dins les plins e l' ivier (did la onk di ses lomaedjes «fåbite d' ivier»).

I cove voltî les oûs d' coucou.

Spårdaedje

C' est ene dimorante e l' Urope coûtchantrece, ene acovante e l' Urope bijhrece, ey ene iviernante e l' Urope nonnrece.