Ibn Batouta
Ben Batouta (en arabe : ابن بطوطة, Ibn Batouta, di s' no etir Abou Abdallah Mohammed ibn Abdallah al-Rawatî al-Tanjî ibn Batouta), ci fourit on grand voyaedjeu berbere marokin, sikepyî e 1304 a Tandjî et moirt diviè 1368.
C' est minme onk des pus grands voyaedjeus dispu kel monde est monde. Il a minme fwait dipus d' kilometes ki Madjellan (a l' avirance 120.000 km). Il a stî so troes continints: l' Afrike, l' Azeye, l' Urope.
Les voyaedjes da Ben Batouta
candjîIl a pårtou d' Tandjî (asteure e Marok), pu passer pa Tlemcen (asteure e l' Aldjereye), Tripoli, på Caire et pa Damasse (Sireye) la k' a dmoré èn an. Après, il a fwait li perlinaedje al Meke, pu eraler a Bagdet et Damasse. Adonpwis, on l' ritrova e Yemen, pu el Turkeye, e l' Ouzbekistan, e l' Inde, la k' va dmorer ût ans amon on rwè d' Inde. Did la, i serè-st evoyî dins les Iyes Maldives, pu a Soumatra, pu el Chine. Al fén di s' veye, i va rivnou å Marok, tot rpassant pal Meke.
Ouve da Ben Batouta
candjîIl a mostré ås Arabes et ås Uropeyins kimint k' les Aziyatikes viként. Ben Batouta esteut on cortizan (sicrijheu di platchtaedjes po les rwès), mins il esteut sovint evoyî come ambassadeur. Pa ses scrijhaedjes, on-z aprind a cnoxhe dipus d' meye diferints persounaedjes istorikes, et eto dipus d' meye diferinnès plaeces. I dene dedja les kilometraedjes, çou ki va aidî les djeyografes des siekes d' après. Metans: il est l' prumî a-z avirer a pô près d' accion li distance Marok-Mali, u di Bagdet al Meke. I nos va eto apoirter on spès motî so totes les sacwès ki rintrèt dins l' vicaedje d' ene cåkêye di peupes di ces trevéns la.
Kinoxhances del vicåreye da Ibn Batouta
candjîLes scrijheus arabes di s' tins ont bråmint djåzé d' lu, inte di zels, Abou Aynem, Ben Xhaldoun eyet Ibn Juzay, di Gurnåde. Il a stî racsegnî ås Uropeyins aprume pås scrijheus almands del deujhinme mitan do 19inme sieke. Li prumî live a stî «Les flåwixhants voyaedjes da Ibn Batouta» parexhou e 1854. Å djoû d' ouy, il est bén studyî på rcwereu marokin Abdelaq Tazi.