Diyacritike

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « accint », loukîz cial.

On sene diyacritike u, pus courtinnmint, on diyacritike (on dit eto: ene faflote ou èn accint), c' est on sene ki s' mete å pus sovint å dzeu, å dzo ou åd triviè d' ene lete po ndè fé ene lete diferinne (ou on prononçaedje diferin).

faflotes pol fonetike dins l' FEW

Siervaedje dins sacwants alfabets

C' est eployî aprume avou l' alfabet latén, k' a 26 letes di båze å pus sovint, mins pus d' ene trintinne tot contant sacwantès letes speciåles et loyeures di sacwants lingaedjes. Mins nerén, les diyacritikes permetèt d' aveur ene tchuze bén pus grande, di pus d' ene cintinne di caracteres.

Les alfabets grek et cirilike eployèt eto les diyacritikes.

Dins l' alfabet arabe, les troes coûtès voyales et l' soucoun sont tertos metous a môde di faflote, simpe ou dobe. Li sene di rdoblaedje di cossoune (chedda) sifwaitmint. Cisse faflotreye la ni s' sicrît nén dins les lives et les gazetes, çou ki rind l' lijhaedje ça pus målåjhey.

C' est parey po les alfabets d' l' Inde (devanagari,...), et l' ebreu k' eployèt sifwaitmint des diyacritikes po mårker les voyales.

Les sillabaires djaponès eployèt des diyacritikes po fé l' diferince inte les vuzlêye et divuzlêyès cossounes. Tant k' ås caracteres aboridjinnes canadyins, il eployèt eto des diyacritikes dins sacwants lingaedjes.

Li scrijha tifinar eploye deus faflotes po les rinflés G (ⴳⵯ) et K (ⴽⵯ).

Faflotes foû des letes

• faflote
  • tchedje di faflotaedje
  • disfaflotaedje
• loyeure
• coron-faflote
• crole

Diyacritikes so des letes

• tchapea u toetea (eg: âêîôûĉŝŷ)
• montant accint u accint sol hintche (eg: áéíóúćśý); dins l' lingaedje corant, «E accint sol hintche» est co dit «betchou E»
• dobe montant accint (eg: űő)
• dischindant accint u accint sol droete (eg: àèìòùỳ); dins l' lingaedje corant, «E accint sol droete» est co dit «schayî E
• bole (eg: åů); dins l' lingaedje corant, «A-bole» est co dit «A botroûle»
• pont å dzeu (eg: ȧėiċṡ)
• pont å dzo (eg: ạẹị)
• cedile (eg: çţş)
• ogonek (eg: ąęįǫų)
• bår å mitan (eg: łøŧħđ)
• caron (eg: čšž)
• breve (eg: ăĭŏŭ)
• accint-båre (macron) (eg: āīōūȳ)
• wachlete (ou tile) (eg: ãẽĩõũñỹ)
• dobe pont sol lete (ou trema ou diereze) (eg: äëïöüÿ)