Veke
On veke ou eveke, c' est l' mwaisse di l' Eglijhe so plaece, ki sieve cisse-ciale so l' no da Djezus. Gn a k' les Eglijhes di shuvion apostolike k' ont des vekes, ey adon, on n' elzè trouve nén dvins les protestants.
L' Eglijhe so plaece est asteure on stitche u diyoceze, et, e Beldjike, po l' Eglijhe rominne-catolike, ça respond a pô près a ene province.
Bråmint des sints crustins estént des evekes.
Motlî Candjî
Li veke a ene vekeye.
E des Eglijhes ki gn a, on n' espaitche nén les cmaires po ç' posse la, mins i gn a eto des vecresses.
L' eveke di Lidje, di 972 a 1795 esteut eto prince : c' esteut on prince-eveke.
Po-z atôtchî on veke, on dit "monsigneur".
Cwand i n' sieve nén a on ofice, li veke si mousse avou ene grande violete cote, ou ene violete tchimijhe. Cwand i sieve a on ofice, i s' mousse come on priyesse, åré k' i prind eto ene mite ey ene crosse. Divins les luteryins et sacwants inglikins, li veke poite ene tchape minme cwand i dit messe. Divins les bizantins, li veke prind ene corone d' impreur estô del mite, ey ene tunike d' impreur estô del tchazube.
Plaeçmint dins l' schålance des tchîfs crustins Candjî
L' eveke, ses deus “mwins” sont les priyesses et les diyåkes. Il est ådzeu des pitits ôres.
Gn a des vekes k' ont des fonccions (årtchuveke, patriårtche, påpe...), et des tites d' oneur (cårdinå...), mins i sont tertos des vekes.
El toponimeye del Walonreye Candjî
El Walonreye, les teres do prince-eveke di Lidje estént pacô lomêye avou on diterminant "l'-Veke" (Payis d' Lidje et d' Nameur : Waeret-l'-Veke, Viyé-l'-Veke)) ou "l'-Eveke" (Hinnot) (Waeret-l'-Veke, Fontinne-l'-Eveke, Melin-l'-Eveke, Viyé-l'-Veke)
Sacwants cnoxhous evekes Candjî
- Sint Nicolai (eveke di Mire-e-Liceye, asteure el Tourkeye)
- Princes-evekes di Lidje
- André Léonard (foirt wårdiveus, mins ki djåzéve bén walon)