Kimon amazir marokin
Li cmon amazir marokin, el kimon amazir marokin (e ç' lingaedje la ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ, tamazirht tanawayt, u ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵎⵕⵕⵓⴽⵜ, tamazirht tamaṛṛokt[1]), c' est ene rfondowe cogne di l' amazir, sicrît e-n alfabet tifinar et diswalpé pa l' IRCAM, èn institut oficir do Marok pol linwince et l' tuzance berbere.
C' est cisse cogne la do lingaedje k' est oficirmint ricnoxhowe dins l' mwaisse lwè do Marok (dispu les anêyes 2000).
Aparexhance candjî
dins l' acsegnmint candjî
On a cmincî a l' acsegnî dins les anêyes 2000, dins tote li stindeŷe do payis. Mins i manke co des professeurs.
dins l' administråcion candjî
Elle est eployeye dins les nos des administråcions (intiesses, pancwåte…), mins dandjreus nén come lingaedje d' atôtchance.
dins les scrijhaedjes veyåves di tertos candjî
Plakes so les voyes candjî
Dispu 2015, gn a sacwants otovoyes k' ont totes leus plakes sicrîtes e cmon amazir:
- l' otovoye Bni-Mellal-Cazablanca (2015)
- l' otovoye El Djadida-Asfi (2016)
- el grand rigne di Rabat (2016)
- l' otovoye Rabat-Tandjî
- l' otovoye Rabat-Oujda
Egzimpes di plakes so l' otovoye Bni-Mellal-Cazablanca
Egzimpes di plakes so l' otovoye El Djadida-Asfi
Egzimpes di plakes grand rigne di Rabat
Plakes so les intrêyes di scole u d' bastimints administratifs candjî
Rujhes d' ortografeye candjî
Sovint, dins li scrijha tifinar, gn a des ptitès u grossès flotches.
Gn a l' rujhe di scrire cwand i fåt les dmeyès cossounes ⵡ (w) et ⵢ (y), et nén les voyales ⵓ (o, ou) et ⵉ, u årvierdimint, veyanmint k' e-n alfabet arabe, c' est ene seule lete: «و» (w et o/ou) et «ي» (y et i).
-
«ⵉ» scrît estô di «ⵢ»
On maxhe sovint li voyale indiferinne (chwa) ⴻ et l' mete pol voyale «o/ou» ⵓ.
Tot rcopiant li scrijha francès lete pa lete, on stitche des «ⴻ» tot l' k' i gn a on «e» e francès.
On rcopeye les mots amazirs dizo les mots arabes, mot po mot, adon ki l' arabe si scrît di droete a hintche et l' amazir di hintche a droete.
Li fjheu d' plake ni cnoxhe gote les letes do tifinar, et mete si scrijha li cou å hôt. Ou adon, des grands caracteres estô des ptits.
Alére candjî
- (en) Ahmed Boukous, Revitalizing the amazigh language, IRCAM, Rabat, 2011, ISBN 978-9954-28-124-6 (egzistêye ossu e francès)
- (en) Timo Benjamin Röttger, Stress and Intonation in Tashlhiyt Berber, Teze, Cologne, 2016, p. 40.
