Cawete -isté

Li cawete -isté, c' est ene cawete, ene miete vicante, acawêye a èn addjectif et ki bastit on sustantif ki dene li cwålité di l' addjectif dit dins ene fråze mouwrece (ki mostere ene emôcion, on mouwaedje).

Etimolodjeye

Ele soude del cawete -sté cwand l' bodje finixh pa ene cossoune, po shuve li rîle des troes cossounes.

Istwere

Des sfwaits mots si rtrouvnut dedja e vî walon:

laidesteit (laidisté), diviè 1200.

Egzimpes classikes

Kéne abeyisté, ces ovrîs la, mes djins!

Il est d' ene nawisté, dji n' ti di k' ça.

C' est d' ene fåwisté,

Dins les noûmots

Li cawete a rsiervou po riwalnijhî des calcaedjes do francès avou l' cawete -ité, foû d' on cotoû d' mouwrece.

C' est ene croejhlåde avou prumiristé a s' droete.

Acawaedje

Po foirdjî des noûmots avou l' cawete -isté, li bodje doet esse li femrin addjectif. Cwand l' femrin si fwait avou on halcrosse E, gn a nole rujhe:

deur => dure => duristé

Nerén s' i gn addja on halcrosse E a l' omrin:

nawe => nawe => nawisté

I pout gn aveur candjmint d' voyale, erîlêymint:

malén => malene => malinisté

Po les addjectifs u pårticipe erireces (deujhinme et troejhinme troke) avou on coron omrin -î, u -i, c' est l' bodje (sins l' cawete -î et -i) ki sieve a l' acawaedje:

haitî => haitisté

sûti => sûtisté

varyî => varyisté

araedjî => araedjisté

Sifwaitmint po les addjectifs avou on coron -y a l' omrin:

målåjhey => målåjhisté

Po les addjectifs vinant d' on pårticipe erirece del prumire troke, on pout shuve li rîle do bodje k' est l' addjectif femrin:

binamé => binamêye => binamêyisté

spontané => spontanêye => spontanêyisté

Dins les accints do walon

Li cawete n' egzistêye ki dins l' Levant walon, dizo deus cognes:

• li cogne -isté (Lidje)
• li cogne -suté (Hôte Årdene).