Assådaedje di Brussele (2023)

L' assådaedje di Brussele s' a passé li 16 d' octôbe 2023, ås alintoûs d' 19 e 15. L' edroet, c' est li djonccion inte el plaece Sainctelette, el boulvård do Nouvinme-di-Lene ey el boulvård d' Îper.

Terorisse

Abdelsalem Lassoued, c' est on terorisse k' a nexhou el Tunizeye, li 1î d' setimbe 1978. Il a vnou e-n Urope, e 2011. Il a triviersé el Mîtrinne Mer, tot passant pa Itåleye. Tot ça, po rdjonde el Norvedje. Èn an après, il a baguî e Suwede, dins l' veye di Malmeu. Il esteut al djîsse po viker el Beldjike, dispoy 2019. Totfeye, ès dimande a stî meskeyowe e 2020. On lz a dmandé d' endaler å moes d' måss 2021 eyet c' est a ç' tins la k' il a stî rsaetchî do redjisse nacionå. Al copete do mårtchî, el Tunizeye aveut dmandé po k' on l' evoye låvå, mins ci dmande ci a dmoré astok.

On lz a metou a l' ouxh d' ene moskêye po des dijhaedjes estremisses. Poirtant des fideles ont cofessî n' awè nén veyou des senes tintantes d' estremisses. Ès tiesse aveut ddja stî rtinowe, e 2016, på otorités itålyinnes po-z esse èn estremisse. Foû d' ça, el rebanêye comene di Skerbek l' a-st aloukî Abdelsalem Lassoued, pask' i poleut må d' fé on mariaedje blanc. Il esteut so les rantoeles di soçnaedje, foiravant Facebook. Ès no d' pene, c' esteut « Slayem Slouma ». Dsu, il aveut eplaidî on posse conte el moude d' on djonne moslimî, a Chicago.

Å livea del djustice, on l' a staté, e 2012, cwand i vikéve a Malmeu a cåze del drouke. E 2016, shuvant les assådaedjes di Brussele, l' Itåleye aveut abrûtyî so l' possibe radicålijhaedje d' on Tunizyin.

Trevéns

Li 16 d' octôbe 2023, c' esteut l' date do matche di fotbale inte el Beldjike ey el Suwede. Li matche s' a fini al fén del prumire mitan. El federåcion bedje di fotbale saveut po l' assådaedje, mins n' a rén fé po-z annuler l' matche. Come di djusse, les djouweus di l' ekipe del Suwede ont dmandé d' arester, veyanmint k' des Suwedwès ont stî fuziyîs pa on terorisse. Li ståde Rwè Bådwin a stî totafwaitmint vudî des sopoirteus k' el londmwin, a 4 e di l' åmatén. Ene teyoreye, c' est k' des djins ont metou l' feu a des mouchafes ; djans, des copeyes di l' Alcoran ; tins d' on rotaedje e Suwede, å moes d' djulete.

Les djins moudreyes estént des sopoirteus di l' ekipe di fotbale suwedwesse.

Li foto leye-minme date d' on matche di 2008.

Tot rwaitant l' assådaedje lu-minme, Abdelsalem Lassoued, el terorisse, a dalé disk' a costé del plaece Sainctelette avou èn otoscoter. La k' il a corou après des sopoirteus suwedwès po les fuziyî. Deus d' inte di yeusses sont moirts, tins k' el dierin a stî foitmint pokî. Dispu ès videyo ewou çk' i dit les råjhons a bråmint tourné so les waibes. Dins l' videyo, Abdelsalem Lassoued clatche esse raloyî a Dayech. El videyo a stî tourné après les moudes.

Pindant l' nute, el police a stî farfouyî dins l' apårtumint ewou çk' el terorisse dmoréve. El police l' a yeu li londmwin, dins on cåbaret di Skerbek. On policî a tiré so Abdelsalem Lassoued, k' a stî moenné a l' ospitå eyet k' a morou drola li 17 d' octôbe, a 9 e 38.

Viè l' fén del samwinne do 16 d' octôbe 2023, el sopoirteu foitmint pokî est todi å siervice intinsif. Houte di çoula, cwate sakîs ki savént pol pordjet do fuziyaedje ont stî apougnî på police. Inte di yeusses, on mimbe d' ès famile k' a stî ertrové a Nantes. A Paris, el samwinne après les trevéns, deus Tunizyins ont stî statés på police. Tenawete, deus djoûs dvant, c' est on Tunizyin k' a stî staté a Tervuren. C' est lu k' åreut dné l' AR-15, el fizik d' assådaedje k' a siervou. Onze djoûs après, el police spagnole a staté on complice, a Malaga. L' ome rwaitî s' pormoennéve avou des fås papîs.

Shuvances

Politike

Dayech a erclamé l' assådaedje, li djoû après. La k' c' est l' prumî côp ki Dayech erclame èn assådaedje, dispu l' assådaedje di Wîne, ki s' a passé e 2020. Mins nerén, les prumîs minisses bedjes eyet daenwsesse, Alexander De Croo yet Mette Fredriksen, ont prezinté leus condoleyances. Li prumî minisse suwedwès, Ulf Kristersson, a-st accepté l' houcaedje d' Alexander De Croo po rinde bon dvwer åzès rascråwés, li 18 d' octôbe 2023. Li prezidint del France, Emmanuel Macron, a clatchî k' l' Urope a stî cahosseye. El minisse do Dvintrin del France, Gérald Darmanin, a dmandé d' rafoirci les contrôles al frontire. Li govienmint bedje a ricnoxhou cist assådaedje la, tot-z estant do terorisse.

Do costé del politike bedje, Nicole de Moor s' a fwait tapé so les doets. Veyanmint k' c' est l' sicretaire del Djisse eyet di Bagance. Vincent Van Quickenborne, minisse del djustice tins di l' assådaedje, a staté di l' esse, el divénr k' a shuvou. El råjhon dnêye, c' est li flotche k' a fwait l' parket yet k' a provoké l' assådaedje. Alexander De Croo a clatchî, pindant l' kerne, vleur rastoker les moyéns aloyîs å parket, al police del djustice brusselwesse insi k' el police des tchimins d' fier. Po çoula, cénk parketî d' pus ont stî lomés. Avou ça, k' el police federåle va conter céncwante noveas policîs ki boutront puvite a Brussele. Do costé del police des tchimins d' fier, c' est vint-cénk novelès sakîs ki vont esse ebåtchîs. Tot rwaitant l' nombe d' ovreus, Tim De Wolf, li procureu di Brussele a rouscayî, ca i nd aveut nén assez. Tenawete, il a ossu dit k' ci n' est nén ene escuze.

Spôrt ey islam

Tot rwaitant l' matche di fotbale, il est po do bon fini al prumire mitan. C' est l' UEFA k' a decidé dinsi. E Divuzion-1A, ene munute di silince a stî fwaite.

Rindaedje bon dvwer avou ene plake sicrîte e suwedwès på fanatikes do RWD Molenbek. Li tecse ratourné dene « coraedje å peupe suwedwès ».

A Skerbek, el soce des cwénze moskêyes a codåné l' assådaedje. Po yeusses, les fijhaedjes d' Abdelsalem Lassoued sont contråves a l' islam. Al copete do mårtchî, elle ont ricnoxhou l' piceure terorisse.