Dayech

Li Dayech (po «الدولة الإسلامية في العراق والشام» «ed-doûla l-islâmîya fi l-3irâk wa ch-châm», l' estat islamike d' Irak et d' Sireye), c' est on mouvmint politike et militaire islamike ki vola basti on vraiy estat dins les contrêyes sunites di Sireye et d' Irak dins les anêyes 2010.

Istwere

contrêyes dizo leus mwins e moes d' djun 2014

E 2014, profitant del guere civile siryinne et del flåwisté des Irakyins dins les payis sunites, il avént parvinou a si stinde so ene nouzome sitindêye di tere.

E 2015 les Dayech controlént tot l' Levant del Sireye, et tot l' Coûtchant di l' Irak mågré les bombårdumints di toplin des payis aloyîs disconte di zels.

E 2016, i cminçnut a rescouler divant l' årmêye irakyinne ki rprind Ramadi.

E 2017, e l' Irak, i pierdèt Mossoul (batreye di Mossoul enondêye li 15 di djanvî). El Sireye, ene aloyance di Croudes et d' Arabes siryins lezî rprind Raqa.

E 2018, les Rûsses et les Siryins lweyålisses d' on costé, les Amerikins et l' aloyance Croude-Arabe di l' ôte lezî rprindèt les dierins teritweres åtoû d' Dayr-ez-zor, dins l' Levant del Sireye.

• Djoyeuse intrêye des Dayech a Raqa (2014)
  Djoyeuse intrêye des Dayech a Raqa (2014)
• 
  Tank Dayech a Raqa (9 di decimbe 2014)
• 
  Apiçaedje d' on combatant Dayech (avri 2015, province di Saladine)
• 
  Aloyîs disconte Dayech (decimbe 2015)
• 
  årmêye irakyinne endaland so Mossoul (23 d' fevrî 2017)

Lûte foû payis

Atake di Zaventem

I fourît eto dirî sacwants atakes terorisses, inte di zeles, les cenes di Brussele et Zaventem e moes d' måss 2016.

Bateus po Dayech

Gn ava toplin d' djonneas di tos les payis k' alît s' egadjî avou zels, inte di zels des Bedjes come Tarik Jadaoun.

Dins les scrijhaedjes e walon

On è cåze dins l' novele «Li måtourné» da Lucyin Mahin, eplaideye e fouyton dins l' Rantoele-gazete, pu dins ene ramexhnêye di noveles, Moudes a rvinde (2018).

Come prôze nén racontrece, sol djudjmint di sacwants irakyins so les Dayech, gn a yeu deus adjåzias da Martial Ledecq, on cérudjin walon k' ovréve po MSF k' a stî deus côps a Mossoul. Il ont stî ramexhnés pa Lucyin Mahin.