Vresse (viyaedje)

Vresse (F. Vresse-sur-Semois), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, metou a droete di Smwès, divnou intité do minme no.

• Limero del posse: 5550 (vî limero 6869)
• Limero diyalectolodjike: D 135
• Hôteur: di 185 a 380 m.
• Eplaeçmint sol Daegn: 49°52'N—4°56'E

L' eglijhe di Vresse

• Vîs scrijhas: Verech, Verec, Verece, Vresse, è latin : Veresca, dins les pus vîs papis.
• Eglijhe (1768; li tour: 1837) a remplaecî ene tote viye eglijhe do 9inme sieke.
• Patron: Sint Lambiet.
• Dicåce: al Trinité.
• Tchapele a N.D. di Wålcoû (divant: a Sint Rok)
• Hamteas : Conrad, Grande-Croes.
• Dimorants: 140 (1830); 176 (1910); 225 (1930).

Istwere

Vresse a fwait pårteye del signorreye d' Orcîmont ddja å 10inme sieke, avou l' mitan a Åssôrt, mins rivént a Orcîmont e 1562. Adon, Vresse si ratatche al signorreye di Havresse — ki compurdeut: Vresse, on viyaedje asteure disparexhou lomé Vå, Laforêt et Bayamont (djusk' e 1715) — divant d' passer ås Lowenstein, ki fjhént moenner leus béns pa èn oficî, li dierin estant Antoenne-Djôzef di Wauthier, moirt a Vresse e 1839. Ses béns ont stî vindous et li comene a ratchté l' tchestea k' a divnou l' måjhon comunåle, li scole et li lodjmint di l' instituteur. Les Wauthier avént co da zels, li fî d' Rotchfoirt, li Goufe et des teréns so les Cresses di Tchairire (putete bén "al Hêjète").

Al revolucion francesse, les djins d' Vresse ont pårti eter zels les béns d' Eglijhe, mins les ont rindous e 1815. Avou l' concordat (8 d' avri 1802) Vresse a passé do diyoceze di Reims å ci d' Nameur. Il aveut stî préveu di mete Laforêt come pårotche, mins les djins d' Vresse avént preferince po Tchairire. Li råjhon, c' est paski Vresse et Tchairire estént tos les deus a droete del rivire, dismetant ki Laforêt esteut a hintche et k' i gn aveut nou pont po rloyî Vresse et Laforêt. Vresse a don passé al pårotche di Tchairire. Ci n' est k' e 1865 k' i gn a yeu on pont et ene voye viè Laforêt, çou k' a permis di rmete Vresse avou Laforêt come pårotche, mins ça n' s' a fwait k' e 1919.

Li pont Sint-Lambiet, besti sol ruxhea d' Orcîmont et d' Bayamont, date di 1774 et il esteut etertinou pal fabrike d' eglijhe. On estiméve adon k' i sierveut å vicåre po-z aler dire messe al Forêt, e passant l' wé k' est djondant. La ledjinde rapoite ki Sint Lambiet (patron d' Vresse) et Sinte Agate (Laforêt) ni s' etindént nén foirt. Adon, po-z espaitchî Sinte Agate di vni a Vresse, leye ki s' displaecive todi e caleze, li pont aveut stî fwait si stroet k' on n' î pleut passer k' a pî u a bourike.

A vey

Vresse est cnoxhou dispwis mwintès anêyes pol prezince, dins l' viyaedje, di pondeus celebes, come Albert Raty, (k' î aveut si måjhon), Marie Howet et co bén ds ôtes. L' ancyin otel "La Glycine" est l' sidje d' espozicions foirt kinoxhowes. Vresse a ene rilomêye foirt estimêye pås tourisses k' î vnèt dispwis dpus d' on sieke.

On pout vey et surtot admirer dins l' eglijhe di Vresse on tchmin d' croes unike å monde. Les 14 ståcions sont ostant di tåvleas pondous et ofrous pås årtisses celebes ki frecantént Vresse a tos côps.