Tregne
Tregne (fr: Treignes, so plaece Tringne), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou ds ôtes viyaedjes po divni li novele intité di Virwinvå.
- Limero del posse: 5670 (vî limero 6390)
- Limero diyalectolodjike: Ph 73
- Arondixhmint: Flipvile
- Province: Province di Nameur
- Lingaedje do payis: walon
- Sipotaedje des djins: les Araedjîs[1]
L' etimolodjeye do no vént do gayel trengne çou ki vout dire foirt ome mins ossu laid mama.
Li viyaedje est raiwé pa l' aiwe di Virwin.
Istwere
candjîLi discovietes di bokets di ceramikes mårkêyes d' on sea provnant do midi del Gåle, di mwelons et d' panes addé l' rominne vila di Tregne mostere ki les sôdårds romins estént dedja la å cmince do deujhinme sieke.
Al moyinådje ene foite tour î a stî basteye et l' viyaedje a passé dizo l' mambornance del Principåté d' Lidje. Il a stî toû a toû dins les mwins des signeurs di Rumigni, d' Florene, di Petche, atchté e 1563 pa li mwaisse di foidje Nicolas Marotte ki li rvind a Djihan d' Hamal e 1657. Les di Hamal seront barons di Tregne djusk' a li revolucion francesse di 1789. E 1793, li reyunion di deus signeurreyes diferinnes di Tregne et di Matignole ont fwait skepyî l' viye comene di Tregne.
Economeye et tourisse
candjîLes principålès ritchesses do viyaedje ont provnou lontins do saetchaedje å fier et al pire (barite) insi ki di l' esplwetaedje des bwès. Les prumirès activités ont clôs po d' bon do tins do 19inme sieke. Li fjhaedje do tcherbon d' bwès î a stî aresté e 1944 et d' èn ôte costé ene bressene a sepou aler djusk' e 1957. Bén k' ene gåre åye sitî basteye å moumint ki l' trafike del frontire et l' espoirtåcion des martchandijhes fwaites å viyaedje mostrént k' on end aveut dandjî, ådjourdu elle est clôse et on n' voet pus ki les tréns a wapeur del ligne a tourisses ki î fjhèt eco etinde leu xhuflèt. Li tourisse do payis s' a-st agrandi do fwait di l' arivêye di bråmint d' tourisses passionés di "vete" tourisse et di respirer l' boune air mins ossu pa l' atrait k' a sordou amon bråmint di djins k' ont lî les paskeyes di “Toine Culot”, la k' c' est l' cåde do viyaedje des simpatikes et amuzants persounaedjes d' Arthur Masson. En efet Tregne et Fagnole ("Trignole" estant l' no d' on viyaedje fictif fwait del contraccion des toponimes Tregnes et Fagnole) åyant siervou di modele a bråmint d' romans scrîts pa nosse binamé oteur walon.
Populåcion sorlon les anêyes
candjîSourdants
candjî- ↑ Philippe Antoine, Motî do Virwin, p. 162.