Po des linwincieusès racsegnes sol mot "scabén", alez s' vey sol Wiccionaire

On scabén[1], ene sicabene (eto: on scuvin[2], ene sicuvene)[3], asteure, e l' Beldjike, c' est ene djin k' a stî lomêye dins les vôtaedjes po ene comene, et k' a on posse djusse dirî l' ci do mayeur, po manaedjî on dominne a pårt del goviernance d' ene rebanêye comene (dispu 1977). C' ere dedja insi dins les ancyins ptits bans (1831-1977)

Motlî

candjî

Li fonccion do scuvin si lome li scuvinaedje[4], u scabinaedje.

L' addjectif, c' est scabinå.

Sôres di scabéns

candjî

Sovint, ezès rebanêyès comenes, i gn a:

  • on prumî scuvin ou prumire sicabene: c' est lu u leye ki replaece li mayeur u l' mayoresse, cwand il ont èn espaitchmint.
  • on scabén des travos
  • on scabén del tuzance (culteure)
  • (dins sacwants comenes d' Årdene): on scuvin des bwès.

Povwer escabinå

candjî

I sidje dins l' coledje do mayeur et des scabéns, ki rprezinte come li govienmint del comene. Come di djusse i sidje ossu e consey cominå, vaila avou les conseyîs.

I pout esse rimercyî come scabén pa on vôte e coledje. Ça arive s' i n' est pus trop d' acoird avou l' mayeur, et k' ci-ci a ene foite mådjorité. Mins i wåde si plaece e consey.

Dins l' istwere

candjî

Divant les grands rebanaedjes, les scabéns avént l' minme ovraedje ki pol djoû d' ouy. C' esteut dandjreus ossu l' cas dizo l' redjime holandès (a-z aveuri).

Do trevén do vî redjime, gn aveut eto des scabéns, mins dins on cåde mo diferin. I estént mimbe del coû des scabéns, ki rindeut l' djustice å peupe, ene miete come li police d' ouy. Les rapoirts estént scrît dins les lives del coû.

Dins les ôtes payis

candjî

Ezès Bas Payis, les scabéns (lomés wethouders, wårdeus del lwè) sidjnut dins l' coledje, mins nén dins l' consey.

E l' France, gn a des djins k' ont l' minme gråde et l' minme ovraedje ki les scabéns d' Beldjike, mins i n' si lomnut nén insi.[5]

Sourdant et pî-note

candjî
  1. scabin C99, vicant ezès belès-letes do Payis d' Nameur (Philippe Maudoux, Guy Delvaux, Henri Matterne).
  2. E21, co vicant e payis d' Måmdiy.
  3. sovint, on rprind l' mot francès, riprononcî «èch'vin» u «échèvin».
  4. scuvinèdje (E21).
  5. sol Wikipedia francès