Raparexhaedje di l' Aviedje
On raparexhaedje di l' Aviedje u ene aparucion del sinte Viedje, c' est ene creyance di sacwants catolikes come cwè l' Aviedje Mareye åreut raparexhou a des djins (todi des efants (a-z aveuri)), aprume al fén do 19inme sieke, kiminçmint do 20inme sieke.
Èn efant k' a veyou l' Aviedje est lomé veyeu ou veyant.
Ricnoxhance del creyance candjî
Li creyance est acceptêye pa l' Eglijhe catolike, mins ci n' est nén on doke.
Sacwants leus d' raparexhaedje candjî
el Walonreye candjî
El Walonreye, les raparexhaedjes si pasnut tertos e 1932 et 1933.
- Biarin : cénk efants årént veyou l' Aviedje inte li 29 di nôvimbe 1932 eyet li 3 d' djanvî 1933.
- Baneu : ût côps inte li 15 di djanvî eyet li 2 d' måss 1933. Li veyeuse, c' est ene glawene di 12 ans, lomêye Mariette Beco (1921-2011).
el France candjî
El France, l' Aviedje a raparexhou a Lourdes, a ene biedjresse lomêye Bernadette Soubiroux.
e Portugal candjî
Å Portugal, gn a on rlomé perlinaedje a l' Aviedje di Fatima.
el Crowaceye candjî
El Crowaceye, on perlene a Notru-Dame di Medjogorje.
Corwaitaedjes des aparucions d' l' Aviedje candjî
El Beldjike, on est ene miete sibarés ki l' Aviedje n' a nén aparexhou el Flande. Est ç' a mete e rapoirt avou l' fwait ki, di ces trevéns la, l' eståvlixhmint catolike esteut bråmint ås mwins des francès-cåzants ? Oubén est ç' ki les gazetes francesses cåzént toplin do canonijhaedje da Bernadette Soubirous ki va ariver oficirmint li 8 di decimbe 1933.
Ôte tchoi : kimint s' fwait i ki, ni a Baneu, ni a Biarin, l' Aviedje n' åye djåzé e walon, dabôrd ki les djins des viyaedjes, adon, cåzént a 95 åcint e walon. A Lourdes, elle åreut djåzé occitan. Mins el Walonreye, li walon esteut loukî come eriré pa les cis k' avént stî e scole (dabôrd, les evekes et cardinås).[1]
Sacwants catolikes ont-st eto doté des raparexhaedjes di Biarin et d' Baneu paski les efants k' årént veyou l' Aviedje ni s' ont nén fwait curés u beguenes. Les dierinnès paroles da Mariette Beco, li veyeuse di Baneu. « Dji n' esteu k' on messaedjî tcherdjî di rmete on messaedje. On côp l' messaedje rimetou, li messaedjî n' a pus nole impôrtance ».[2]
Sourdants candjî
- ↑ Jean-Pierre Dumont L' Aviedje : ene feme di scrinî si grandiveuse k' ele ni voleut nén djåzer walon ? Li Rantoele 30, esté 2004.
- ↑ Wikipedia francès