Coron-stitchete

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « stitchete », loukîz cial.

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « munute », loukîz cial.

Li coron-stitchete (ossu: coron-faflote) u li munute ortografike, c' est on sene diyacritike siervou dins l' tipografeye do walon scrît e sistinme Feller, dins l' såme di mostrer k' ene cossoune å coron d' on mot s' prononce, adon ki l' minme cossoune est sovint halcrosse dins des ôtes mots.

Prumîs egzimpes da Feller (1901) do scrijhaedje avou l' coron-faflote

C' est come ene crole (apostrofe), mins pus plate, et ki n' racrole nén.

Ele n' est nén eployeye e rfondou walon, la k' elle a stî replaeceye pa on halcrosse E.

Egzimpes

Dins ti vas, li S å coron ni s' prononce nén. Mins bén dins pous´. On l' sicrijheut insi, paski l' mot francès, puits a on halcrosse S å coron.

Uzaedjes

Ezès matematikes, ele sieve a come simbole po ene deujhinme valeur a ene lete. On l' lome prume.

a + a´

E djeyometreye, c' est l' essegne del munute, ene unité d' inglêye, on swessantinme di digré d' ingue.

E sistinme Feller, c' est ene faflote, aclapêye a ene cossoune metowe å coron do mot, ki n' si prononcive nén dins les sfwaits mots e francès, mins bén e walon.

trop : trop′ (prononçaedje di Lidje).

mwints côps : mwint′ côps (prononçaedje del Basse Årdene).

sins, sinse : dins l' bon sins′ (prononçaedje do Coûtchant walon).

måss : mås′ (Lidje), maus′ (Nameur), mârs′ (Tchålerwè, Basse-Årdene).

E Feller, tos les mots avou l' cawete -isse 1 sont scrîts avou ene coron-faflote.

Li coron-faflote n' a nén stî ritnowe e rfondou, a cåze di l' atuze do disfaflotaedje.

Ortografiaedje des mots avou l' coron-faflote e Feller dins les scrijhaedjes di dvant Feller

• Dins l' Motî da Forir, les mots sont scrîts avou ene dobe cossoune å coron :

stokiss

pouss ?, vouss ?

Ortografiaedje e rfondou walon des mots avou l' coron-faflote e Feller

sicrijhaedje d' on halcrosse E

C' est mwaisse rîle)

djulete, awousse, pousse

sicrijhaedje avou ene dobe cossoune å coron

C' est ene foû-rîle, wårdêye po des mots foirt corants rifondous timprowmint, a on moumint k' on tuzéve riprinde li sistinme Forir po toplin des mots.)

• kimons nos

måss

• cawete -ss di codjowaedje : croess ?, voess ?

pont d' sene ni d' lete ki mostere li prononçaedje del cossoune å coron

Li prononçaedje doet esse aprins (come po les sfwaits mots e francès).

set, ût, vint (20)

Dins sacwants cåzes, la kel cossoune å coron pout esse prononceye u nén, on pout adviner l' prononçaedje do scrijheu s' i gn a ene sipotchåve voyale dins l' prumî pî do mot ki shût.

c' est trop stroet (P nén prononcî) <> c' est trop sitroet (prononcî P).

coridjaedje al dierinne broke del croejhete da Léonard (1972) po-z î rortografyî les mots avou ene coron-faflote

Tipografeye del coron-stitchete

Sorlon les eplaideus, li coron-stitchete si pout scrire:

• avou ene apostrofe-brokete «'»: DTW...
• avou ene apostrofe-crolete «’»: O4, FO4.
• avou ene apostrofe-crolete ritournêye «‘» (côde U+2018): E170 a l' intrêye di sacwants mots «pus‘».
• avou ene sititchete (fåsse munute) «´» (ki c' est l' accint sol hintche, côde U+00B4) : S0; c' est l' pus corant scrijha dins les lives et les gazetes e walon coinrece e 21inme sieke.

Rujhes d' eployaedje del coron-stitchete

Les cwate manires tipografikes diferinnes amoennèt des rujhes dins l' eplaidaedje éndjolike, ca c' est cwate fontes diferinnes. Avou ça k' i gn a co èn ôte faflote pol munute d' ingue, sicrîte «′» (côde U+2032), ki n' shonne pus eployeye, leye.

Sovint, les rcopiaedjes des tecses walons pa des djins sins cnoxhance do scrît walon amoenne li roviaedje del coron-stitchete. Metans «pous′» est riscrît «pous» ki tertos vont prononcî «pou».