Li sapén (floriconte)

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « sapén », loukîz cial.

Li sapén, c' est on floriconte sicrît pa Hans Christian Andersen, dizo l' mwaisse tite «Grantræet».

Il a stî eplaidî pol prumî côp li 21 di decimbe 1844.

Il a stî ratourné e walon pa På-Hinri Thomsin divins li live d' imådjes «Contes do bon vî tins»

Clasmint

Dins l' rindjmint des fåves da Aarne et Thompson, li floriconte do sapén sereut dandjreus metou dins l' categoreye des «contes di rmostrance». ^{(a-z aveuri)}

Sintimint d' l' oteur å scrire li conte

Ene kimere k' a fwait on studia so Andersen pinse ki c' est l' prumî floriconte la k' l' escrijheu ni mostere nén l' veye avou totes rôzes et totes violetes..

Racourti

li dessineu d' Andersen mostere li veye påjhire ezès bwès, k' åreut dvou rinde binåjhe li ptit sapén (a hintche)

C' esteut on ptit sapén ki s' disbåtchive å mitan do bwès pask' il esteut trop ptit, et k' i veyeut les grands åbes esse abatous et tcheryîs evoye.

Ene ciwagne di passaedje lyi djha k' on ndè fjheut des masteas po les bateas. Adon, i s' meta a djeryî di fé lu eto des grands voyaedjes.

I fjheut l' toû del tere, so les grandès aiwes; i veyeut totes sôres di payis k' i n' kinoxheut nén et s' rescontréve-t i pår ene niyêye di noveas camaerådes.

Mins gn aveut eto des ôtes sapéns vijhéns, nén si grands k' çoula, k' endalént.

Des ptits curieus moxhons racontént k' il avént veyou di ces sapéns la, etot loucant ås finiesses des beas lodjisses, et k' on aveut metou les åbes å mitan del grande plaece. Ki, (…) po lzès gåyoter, on aveut pindou åtoû des fis d' pieles et d' årdjint, des boles di totes les coleurs, des andjes d' ôr, des tchikes, des imådjes et des ptitès tchandeles.

Li ptit sapén va eto divnou on sapén d' Noyé. I serè-st ås andjes, mins fok po on djoû, al Noyé. Après les fiesses, on l' va aler rplanter…

…ådfoû, dins ene pitite noere coine do djårdén, disconte on laid vî meur, lon erî d' totes les fleurs, et la k' i n' veyeut waire li solo. Minme ki les oujheas et les soris n' ont bénvite pus vnou po l' etinde todi tofer raconter li minme peneuse istwere: li cene d' on ptit sapén k' åreut mî fwait di n' nén croere ki c' est todi mî ôte pårt.

endalant po esse roisté

Al fén, li djårdinî el vina côper a bokets po mete dins l' feu e l' aisse.

Hårdêye difoûtrinne

(da) Mwaisse modêye