Inmant

Èn inmant, c' est ene masse di solide k' assaetche li fier mins nén l' keuve ni l' aluminiom ni l' zénk.

• 
  vîs clås rapexhîs avou èn inmant divins les cindes d' ene sitouve k' on î aveut fwait do feu avou des bwès d' tcherpinte
• 
  mostraedje des deus pôles d' èn aimant

Lampe a l' inmant tinant après axhale di fier

Compôzucion

Å cminçmint (diviè 1845), on a trové des pires k' assaetchént l' fier. On les a lomé magnetites.

Asteure, les inmants sintetikes sont fwaits d' èn aloyaedje di rålès teres. I sont tchåfés sins fonde. Adon, i sont inmantés avou un electro-inmant.

Uzaedjes

rapexhaedje d' ene pince côpe-fi avou èn inmant

On s' pout siervi d' inmant po rapexhî des sacwès d' fier toumêye e l' aiwe.

On fwait des ahesses po fé tni des couteas å meur avou on simpe inmant.

Les costires avént des cizetes inmantêyes å dbout po ramasser les ptitès aweyes.

Dins les anêyes 1970, dins les soyreyes di l' Årdene, les mwaisse soyeus passént sacwants tronces a l' inmant po vey s' i gn aveut nén des bales provant des batreyes del guere di 40, et k' l' åbe s' a rnouri totåtoû.

Les årtisses des biesses etonnut des inmants ås vatches k' ont-st avalé on coir etrindjir. Soeye-t i å moumint do diyagnostik di trawaedje del panse, soeye-t i espaitchanmint, a tot li ståve.

• 
  inmant egayolé (po mete e l' panse des vatches)
• 
  ahesse po roister les couteas, ki sont-st insi todi a mwin

Dins les belès-letes e walon

On live da Louis Lagauche si lome «L'aimant».