Henri Bragard
Fré Matî / Fré Mathî do Club Wallon
Henri Bragard (di s' no d' pene, Fré Matî, sicrît davance Fré Mathî do Club Wallon[1]), c' esteut on scrijheu e walon do payis d' Måmdiy.
Il a skepyî li 27 di djanvî 1877, ey a morou come prijhnî des nazis e l' Almagne li 5 di måss 1944.
Henri Bragard, c' esteut l' neveu da Nicolas Pietkin, et l' continouweu d' ses idêyes. Insi, i s' a batou pol dislaxhaedje del Walonreye Prûssyinne, et après 1919, siconte do raloyaedje des Redîmés Payis a l' Almagne da Hitler.
Ouve e walonCandjî
I mousse å Club walon e 1898 (dizo l' no d' pene di «Fré Matî»), et do côp endè divni prezidint (1899). I va adon scrire dins l' «Årmonak del Samwinne», et dins «Lu vî sprâwe», k' il eplaide lu-minme di 1927 a 1931.
Dedja tot djonne, il aveut scrît ene epopêye “Djerome Savonarole” (1900), mins bråmint avou s' mononke. Çou k' on-z a purade ritnou d' lu, come mwaisses sicrijhaedjes, c' est des nozés ptits arimeas, ki si rsintèt des tchansons almandes. C' est po ces arimeas la, eplaidîs après s' moirt, kel Hinri Bragard a stî relî dins grosse antolodjeye da Piron.
Pask' i s' a eto bråmint batou pol Walonreye et prinde pårt å Mouvmint walon, il est eto metou dins l' Eciclopedeye do Mouvmint walon.
Hinri Bragard a eto scrît des rimêyès pîces di teyåte : “Royinne des Bwès” (1925), et “On djoû al fagne…” (1939).
Les scrijhaedjes da Hinri Bragard estént stramés håre et hote. I n' avént måy sitî ramexhnés, disk' e 2008. C' est adon ki l' SLLW va vudî "L'oeuvre poétique wallonne de Henri Bragard". Li live atake pa ene biyografeye foirt sipepieuse, et on corwaitaedje di ses arimeas sicrîts pa Renée Sedyn.
Di s' mestî, il esteut publicisse (do tins del Walonreye prûssyinne), pu, come Bedje, il esteut eployî d' ene societé d' electricité (1925-1940).
Cronolodjeye di ses scrîts e walon et di s' bataedje politikeCandjî
Il est ramassé li 2 d' djun 1943 pås Nazis et fwait prijhnî e l' Almagne å camp di Sachsenhausen-Orianbourg. I n' î pasrè nén l'anêye, foirt halotche k' il est des crokes k' il a yeu al guere di 14.
Hårdêyes difoûtrinnesCandjî
- Li Wiccionaire si rsieve di sacwantès fråzes da Henri Bragard po-z enimådjî des mots k' i gn a.
- Vos trouvroz des racsegnes so les ouves da Henri Bragard, u les ouves zeles-minmes, so Wikisourd e walon.
- Pådje da Hinri Bragard (so l' Aberteke)
- dijhaedje d' onk di ses arimés
SourdantCandjî
- ↑ [[Renée Sedyn, Ouve powetike da Hinri Bragard, p. 210.