Han-so-Lesse

Han-so-Lesse (fr: Han-sur-Lesse, so plaece, on dit djusse a Han), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou Rotchfoirt.

L' eglijhe di Han

Vuwe di Han eyet d' l' Aiwe-di-Lesse

Li ptit trin pol safari a Han

Han est cnoxhou disk' a foû payis po ses bômes, ene beaté naturele ricnoxhowe sol Daegn etire.

• Limero del posse: 5580 (vî limero 5432)
• limero diyalectolodjike: D 101; mwaisse pont d' l' A.L.W.
• Sipotaedje des djins: les Hayès, les Ayès. On vout k' ça soeye d' on mayeur do 19inme sieke ki djheut ayè po ayi (oyi).

Gn a eto des ôtes viyaedjes lomés Han.

No di des plaeces di Han

• A vey avou des tchamps et des prés:
  • Al preyale (so plaece: ol Préle)
  • Ås Vegnes.
  • Soyire

• A vey avou des dmorances et l' ovraedje des djins.
  • Sol Ban.
  • al Bressene.
  • al Cårire (so plaece: Cârîre).
  • Coulot d' Lidje (so plaece: Culot).
  • å Pådje (so plaece: o paudje).
  • å posti.
  • So Tchession (metou so ene cresse, ki rwaite el Gofe di Belvå, on-z î pout co trover des viyès pires).
  • Sol Tchestê . (so plaece: su l' Tchestê).

• A vey avou des aiwes :
  • ås Broûlins, (so plaece: Brûlins).
  • li Fontinne Sint Mårtén.
• A vey avou des monts-et-vås :
  • Li Tiene do Djubet.
  • Li Tiene ås oxheas (so plaece: ouchés)

• A vey avou des rotches :
  • Trô d' Han : plaece ki l' Aiwe-di-Lesse vént foû d' tere (elle a moussî e tere e l' egolina d' Belvå).
  • Trô stope-cou.

• Voyes
  • Les Tcherås.

Istwere des Grotes di Han

E 1771, l' abé de Feller aveut ddja moussî sacwants metes dins l' Trô d' Han.

E 1860 gn a yeu des rcweraedjes di des sincieus, k' ont trové des novelès voyes.

E 1895, li dominne des Grotes (bômes) divént ene Societé anonime. On-z î mete li loumire et ele kimince a-z assaetchî todi dpus d' tourisses. On fwait on tram inte li viyaedje et les bômes.

Ci n' n' est k' e 1988 ki des omes-gurnouyes ont parvinou a passer di l' egolina d' Belvå å trô d' Han. Sacwants ôtes avént morou dvant zels, tot sayant d' fé parey.

Sourdant: Li Chwès.

Tuzance walone

• Adelin Lebrun sicrijha on live “Å bea payis d' Han”.
• Sicrijheu e walon di Han: André Henin