Grinne

Ene grinne (eto: ene simince), c' est l' pårteye des plantes dizeutrinnes ki va toumer e tere, djårner et rfé ene novele plante.

grinnes di cwate dinrêyes d' awousse

Les fetchires, les mosseas et les tchampions-åbussons, estô d' ene grinne, ont des spôres.

Skepiaedje del grinne

Li grinne est fôrmêye pa l' edjermonaedje di l' ovule del plante mere pa do polen vinant soeye-t i del minme fleur, soeye-t i d' ene ôte fleur del minme plante, soeye-t i d' ene ôte plante. C' est la k' les moxhes d' apî et les ôtes insekes poirteus d' polen djouwèt leu role.

Pårteyes del grinne

grinne d' avocåt avou les pårteyes di l' ebriyon

Bråmint des grinnes sont fwaites insi:

• d' on mantea (ewalpeure, coûtche difoûtrinne)
• d' on wåde-magne (cotiledon), ki l' plantule va rmagnî tot crexhant
• di l' ebriyon del plante, fwait di:
  • ene raecinete, ki va divni l' raecinêye
  • on bodjon, ki va divni l' bodje
  • ene foyete

Spårdaedje des grinnes

grinnes di salåde des tchamps presses a voler evoye

Les grinnes polèt toumer biesmint al tere. Mins elle ont trinte-shijh meye toûs po sayî d' aler pus lon.

• esse magneyes et rtchîtes (fruts)
• s' evoler avou l' vint (pixhe-e-lét, ayåbes).
• s' agritchî après ene biesse u ene djin (plake-madame)