Grégoire-Joseph Chapuis

Grégoire-Joseph Chapuis, e walon "Grigwere", a vnou å monde a Vervî li 11 d' avri 1761; il a morou a Lidje, condåné a-z aveur li tiesse djus, li 2 d' djanvî 1794.

Tot djonne, i vout shuve les grandès idêyes del Revintreye francesse. Après li ricnoxhance del republike a Lidje (17 di fevrî 1793, i divna oficî di l' Estat Civil a Vervî. C' est la k' il ecoraedja li mariaedje civil, ki l' prumî si fjha li 22 d' fevrî 1793. Et mete so pî li "tchambe des vayants" (chambre des zélés), ene sôre di scole po les ovrîs.

Di s' mestî, il esteut docteur, et c' est lu ki fjha li prumire cezaryinne dins çou k' aléve divni l' Walonreye et l' Beldjike.

A cåze di s' disfinse des abondroets del djin, i divna cohigne cohagne avou l' Prince Eveke di Lidje, di Meyon. Ci-ci aveut corou evoye après l' Binamêye Revolucion (1789). Il aveut stî rmetou so trône on prumî côp e moes d' fevrî 1791, mins dva rcwiter après l' batreye di Djmape (1792). Portant i parvina a rivni on deujhinme côp avou ls Otrichyins e moes d' måss 1793.

C' est di ces trevéns la k' on-z ameta Grigwere Chapuis d' aveur trayi li Principåté d' Lidje po l' France revintresse. Après on swè-dijhant procès, i fourit condåné a moirt.

Dispu 1880, il a s' monumint a Vervî. Chapuis divna adon on modele po les liberås.

Chapuis dins les Belès Letes e walon

Françwès Nyns a rilevé ki, dins les scrijhaedjes da Martin Lejeune, on medcén come Chapuis et do minme payis, on n' trouve nén ene roye so nosse Grigwere. A moens ki, inte les lenes do powinme "on doû", p. 173 des "Œuvres lyriques".

Daniel Droixhe aveut ddja bén mostré ki les scrijheus e walon del fén do 19inme sieke estént foirt wårdiveus, disconte di totes les idêyes socialisses.