Gåraedje (po gårer)
On gåraedje, c' est ene plaece d' on bastimint, å pus sovint metou å raeze del voye, po mete a houte ene ou puzieurs otos (ou ene camionete).
Sovint li ci ki l' mwaisse-tinant d' l' oto dimeure divins ç' måjhon la.
On gåraedje est diferin d' on bastimint-parkigne.
Istwere des gåraedjes
candjîE l' Walonreye, divant l' guere di 40, n' aveut waire d' oto d' pårticulî. Waire di gåraedje, ça fwait.
E l' Årdene, cåzu totes les måjhons estént des cinses. Elle avént ene poite di gregne ey èn ouxh di ståve. Les ekipaedjes estént gårés e-n on tcheri, k' a dvou ascoyî les prumirès ptitès otos dins les anêyes 1950. Adonpwis, li prumire djermêye d' efants «k' avént stî a scole» et ki rivnént e viyaedje (metans come mwaisses di scole, bastixhît des manaedjes, mins ki n' ravizént pus ene cinse: i n' aveut d' poite di gregne, ni ståves, mins… ene poite di gåraedje.[1]
Dins les anêyes 2000, gnè cmincî a-z aveur des dobes gåraedjes avou deus poites ene dilé l' ôte. Çoula esta sovint waitî come on sene di ritchesse.
Sôres di gåraedjes
candjî- Gåraedje di måjhon, po mete ene u deus otos.
- Gåraedje di bildigne u d' otel dins les veyes, sovint dins tere, po mete les otos des dmorants dins l' bastimint ou les pratikes di l' otel. Il î fwait sovint målåjhî maneuvrer.
- Gåraedje di rindjmint : bon po mete ene oto, mins ki les djins s' è sievnut come gurnî ås ahesses.
- Pont do dzo la k' on mete les otos dins on feri.
Ôtes uzaedjes des gåraedje
candjîC' est sovint la k' i gn a totes les ehalantès usteyes, et totès sôres di pifots.
On l' pout eto vudî po fé ene pitite fiesse u ene eurêye avou des soçons.
-
gåraedje avou on banc d' mecanicyin
-
gåraedje po gårer et po rfé
-
gåraedje vudî po ene fiesse di famile
-
gåraedje di feri
Sourdant
candjî- ↑ Live Dumont et Gaspar 2022 p. 101.