El’ Mouchon d’Aunias

gazete e walon do Payis d’ El Lovire, askepieye e 1912
(Redjiblé di El Moxhon d' ônea)

èl Mouchon d’Aunia / El moxhon d' ônea

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « moxhon d' ônea », loukîz cial.
coviete di djanvî 2004 mostrant Floribert Deprêtre

El moxhon d' ônea (ki s' escrît, el mwaisse modêye, Èl Mouchon d’Aunia, asteure, et davance El’ Mouchon d’Aunias), c' est ene rivuwe e walon askepieye al Lovire e 1912 pa Floribert Deprêtre, Léopold Dupuis, Charles Malissart[1] et Hubert Outlet.

Li no provént di ciste alomåcion tipike la do sizet al Lovire (moxhon d' ônea, mouchon d'aunia).

Motlî

candjî

Cwand i parexhe, on dit k' i «xhufele» (come li Vî Sprewe, dabôrd k' el Bourdon «zûne»).

Li contnou d' ene gazete, c' est les «xhuflêyes» (chuflèyes). Insi,

Les scrijheus si lomnut les Moxhoneus (Mouchoneus).

Istwere

candjî

Å cmince, l' idêye, c' esteut do mostrer a sacwants intelos ki djåzént l' walon k' on pout scrire e walon et trover des lijheus assez po cmincî ene gazete, pu ene rivuwe ki vudive tos les troes moes.

Li prumî limero a vudî li 1î d' octôbe 1912. Li stîle di scrijhaedje est aprume raguidé pa Vî Stou. Dins l' limero 1, prumire colone, gn a èn arimé da Flori:

Bayîz on côp d' tchapea
Fjhoz m' ene pitite rizêye
Dji so l' «Moxhon d' Ônea»
El måcût del nitêye

On ptit schapé do bos
Ki vént dvizer walon.
Viker «forteune do pot»
Et vos dire ses tchansons.
[1]

I contéve 700 abounés e 1912, et 1500 e 1914. Pu djoker al guere di 14.

I ratake e 1919, eyet, dins les anêyes 1920, li nombe d' abounés aléve disca troes a cwate meye.[1]

E 2004, il s' a-st adjondou å Bourdon, tot wårdant s' tite. Mins dabôrd, tot vudant tos les moes.

Mins e 2012, po s' cintnaire, il a rataké lu tot seu, et wårder li frecwince di 10 limeros l' an.

A cmincî do limero 1/2016, li ratacaedje est fwait pa Dominique Heymans.

Hårdêye difoûtrinne

candjî

Sourdants

candjî
  1. 1,0 1,1 et 1,2 Live Gaston Hoyaux so les scrijheus do payis del Lovire, p. 125-128.