Gazete

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "gazete", alez s' vey sol Wiccionaire

Ene gazete, (e 19inme sieke, on djheut on djournå), c' est des foyes di papî avou do scrijhaedje, nén agrapêyes (isk' ås anêyes 2000), ki rexhèt a tinzayeure (tos les djoûs, totes les samwinnes, rålmint tos les moes), et dner les dierinnès codowès noveles.

Li Clabot, ene viye gazete e walon (on limero di 1922)

Sacwants dnêyes

Les gazetes sont fwaites pa des gaztîs, dizo l' moennance d' on mwaisse sicrijheu (tchîf redacteur; redak-tchîf).

Les gazetes e walon, c' est des gazetes gazetes u des rvowes ki s' sicrijhèt e walon (avou ene miete di francès divins sacwantes). Gn a eto des gazetes e francès avou ene coirnêye e walon.

Les ptitès gazetes, c' est des gazetes k' on-z a po rén, avou bråmint del riclame.

Les rvowes sont pus beles; ele sont-st imprimêyes so do pus bea papî, et moussèt foû totes les samwinnes u tos les moes.

Les tites di sacwantes gazetes del Walonreye et did totavå sont so ene ôte pådje.

Vindince des gazetes

Sôres di vindaedjes

Vindaedje å limero, dins les hobetes.
Pitits vindeus criyeus (dins les veyes, dinltins).
Abounmint, apoirté pal posse. Onk des prumîs ovraedje des messaedjîs, divinltins, c' esteut d' apoirter l' gazete, minme dins les pus ptits hamteas. Les djins s' abounént a ene gazete rén k' po-z aveur li facteur tos les djoûs, et lyi dmander des commissions.

Gazetes vindowes divinltins, el Walonreye

Gazetes ki s' vindént el Beldjike e 1830
Egzimpe di lisse d' abounmint, e 1915, dins l' payis d' Bastogne
- Gazetes avou did tot: "Les Noveles", "Li Dierinne Eure" (La dernière heure), "l' Avni" (L'Avenir), "El Swer" (Le Soir), "Li Mouze" (La Meuse), "El Påtriyote" (Le Patriote) ^[1].
- Gazetes di mestîs: "L' Esco del Boûsse" (L'Echo de la Bourse, po les rintîs), "Li siyon" (Le Sillon Belge), "Li Lussimbordjwès" (les deus po les cinsîs), La revue des notaires (po les notåres).
- Gazetes rilidjeuses: La vie des Saints, La semaine religieuse
- Gazete coinrece: "Li rclame bastognesse" (La réclame Bastognaise).
Inte les deus gueres, a Malåtchî.
- Journal du Canton de Ciney,
- La Nation Belge (catolike di gåtche)
- Le Patriote (catolike)
- La Dernière Heure
- Li Coirneu (ki rexheut totes les samwinnes). ^[2]

Sourdants

↑ Louis Piron: "Facteurs, djindårs et li cpagneye"
↑ Divins : "Des gens d' ici racontent", eplaidî pa Associations Histoire Collective et Centre d' Animation Globale du Luxembourg.

[1] Louis Piron: "Facteurs, djindårs et li cpagneye"

[2] Divins : "Des gens d' ici racontent", eplaidî pa Associations Histoire Collective et Centre d' Animation Globale du Luxembourg.

[1]

[2]