Li diyalectolodjeye, c' est ene coxhe del linwince ki studeye les diferinces inte les diyalekes d' ene plaece a l' ôte, k' i soeyénxhe u nén dins l' minme lingaedje.

mape diyalectolodjike po l' etroclé årtike «do»
Prezintaedje d' ene mape éndjolike pol picård

Li diyalectolodjeye do walon est studieye so ene pådje tote seule.

Mwaissès dnêyes

candjî

Les diyalectolodjisses vont trover des djins skepyîs dins l' payis, et ki djåzèt coranmint l' pårler. I les lomèt des "temoens". I lzî dmandèt di ratourner des mots, sovint dins li spotchant lingaedje, eviè l' pårler do payis. Les diyalectolodjisse ki cnoxhnut eto li mancî lingaedje polèt ovrer avou les temoens a môde di responda.

Après, i dessinèt des mapes tot croylant les plaeces la k' i gn a li pus d' adire inte deus pårlers vijhén. C' est les faxhenes d' izoglosses.

L' ovraedje tecnikes des diyalectolodjisses vént todi bén a pont po les rfondeus. C' est zels, metans, ki mostrèt les limodjes d' on pårler k' on vout rfonde.

Mins l' diyalectolodjeye sipåde ossu dins on lingaedje nén co ehåyî l' idêye ki les pårlers sont foirt diferins inte n' on l' ôte. Ciste idêye la divént on fel arayoe po li rfondaedje d' ene langue. Li linwincieus Jean-Marie Comiti, tot studiant l' lingaedje côsse, cåze di diyalectopateye po discrire cite sôte di fornaiviaedje.[1]

Temoen diyalectolodjike

candjî

Po bén fé, li temoen diyalectolodjike, c' est ene djin k' a vnou å monde el plaece ki li diyalectolodjisse situdeye. Et ki n' l' awè nén bråmint cwité. Et ki c' est l' lingaedje di s' mame. Et ki cåze å pus sovint dins ç' lingaedje la avou les djins k' i vike avou zels, ki divrént eto esse do minme payis.

Istwere del diyalectolodjeye

candjî

Li diyalectolodjeye, come syince, a skepyî al fén do 19inme sieke.

Mapes diyalectolodjikes

candjî

Les diyalectolodjisses bastixhnut voltî des mapes la k' i rpoirtèt li spårdaedje des diferins sinonimes, u les diferins prononçaedjes d' on mot.

Hårdêyes divintrinnes

candjî

Sourdants

candjî
  1. Jean-Marie Comiti, « Langue corse : la formation des enseignants à la gestion d’une norme plurielle », dins l' gazete Éducation comparée,  4, 2010, p. 141 : « Il s’agit d’un syndrome qui conduit le locuteur à cultiver le dialectalisme exacerbé et à rejeter par la distanciation maximale toute forme de reconnaissance de l’autre. La “dialectopathie” renforce la conscience dialectale au détriment de l’émancipation de la langue. »