Charles Rogier

Charles Rogier, e walon Tchåle Rodjî (e lidjwès, Tchåle Rodjîr), c' est on politikî bedje k' a skepyî e 1800 et k' a morou e 1885.

Å cmince, c' esteut on pårlî, di nåcionålité francesse, ki dmoréve a Lidje e 1830, la k' i pretchive pol revintreye siconte do Rwè d' Olande.

Po ça, avou Joseph Lebeau et Paul Devaux, il aveut ahivé ene gazete, Mathieu Laensberg, do minme no ki li rlomé årmonak di Lidje.

I divna onk des mwaisses revinteus del Revolucion bedje.

C' est lu ki decida d' emoenner les revinteus lidjwès (inte di zels Tchårlî Djambe-di-bwès), viè Brussele. I ndalît li 4 di setimbe et-z ariver li 7 di setimbe. Li 14 di setimbe, il abroke al Måjhon d' veye et candje li comission d' Savrité, trop vayante avou ls Olandès, sapinse a lu. Cist aploncaedje la est pacô rwaiteye pås istoryins come ene sôre di ptit côp d' estat.

Mins, li 21 di setimbe, cwand ls Olandès anoncèt k' i vont moussî dvins Brussele al tiesse d' ene foite årmêye, i pete å diåle, et leyî les volontaires hatche et matche.

I rvénrè deus djoûs pus tård et adjinçner l' govienmint provizwere.

Tchåle Rodjî, veyous pås Olandès

On dit d' lu, dins l' pîce "Dijh-ût cint trinte" :

Kinker (on professeur olandès) : - I n a des vraiyes et do fås dins çou k' vos djhoz. Mins veyans cwand minme vos årîz råjhon. Kimint el frîz vs admete ?

Djåmolet (on patriyote lidjwès) : - Tot nos revintans s' el faleut.

Kinker : - Leyîz dire et scrire çoula ås djonnes advocåts sins cåze ki pierdèt l' tiesse et ki pinsèt pus a zels-minmes k' a l' interesse do payis. Leyîz ç' mot la po les Rodjî, les Devå kel djustice metrè vite al råjhon.

Ça fwait ki c' est seurmint d' Rodjî k' on djåze dins l' lete do Prince d' Orandje ås Brusselwès, do 21 di setimbe 1830, sipårdowe avå les voyes divant l' intrêye des tropes olandesses.

Les étrangers qui, abusant de l'hospitalité, sont venus organiser parmi vous le désordre, seront seuls et justement frappés. (Les etrindjirs k' ont semé l' disdu emey vozôtes, gn a k' zels ki seront ramassés, come di djusse").