Blanke-Nive et les set nûtons (floriconte)

Blanke-Nive et les set nûtons u Blanke-Nive et les set soteas, c' est on floriconte.

Il a stî riscrît pa les Frés Grimm e 1812. Li mwaisse persounaedje si lome "Schneewittchen" (Pitite blanke come nive).

E walon, il a stî redjårbé pa På-Hinri Thomsin dins l' live «Contes do bon vî tins» e 2004.

Il est rindjî dizo l' l° 709 dins l' rindjmint des fåves da Aarne et Thompson.

Lomaedje des persounaedjes e walon

På-Hinri Thomsin, dins s' ratournaedje, n' a nén rwalnijhî l' no del båshele, kécfeye pask' après Lidje, on dit purade "nivaye", et k' "Blanke-Nivaye" sereut on mot a 3 pîs, sounant ene miete halcrosmint. Thomsin n' a nén oizou nerén prinde des nûtons (ou des soteas) po les ptits omes ki schapnut Blanke-Nive (i calkêye djusse li francès "nin").

Lucyin Mahin tot asegnant l' walon a des ptits efants, saya "Blanke-nive", et les efants li repetît voltî dins leus cåzaedjes espontanés.

Les set soteas ont tchaeke leu no, mins on n' les trouve nén dins les eplaidîs ratournaedjes e walon. Vo lzès cial.

• Sûtinin (li pus malén; loukîz a «sûti»)
• Stiernixheu (ki stiernixh tofer; loukîz a «stierni»)
• Sodoirmeu (ki doime toltins; loukîz a «sodoirmant»)
• Modjoyeus (todi gaiy; loukîz a «mo»; «djoyeus»)
• Båbimene (nén trop malén; loukîz a «båbimene»)
• Mogrigneus (djamåy contin; loukîz a «mo»; «grigneus»))
• Ombradjeus (ki n' oize måy dire ses sintimints; loukîz a «ombradjeus»))

Li spoûle

Snow White (1916)

Blanke-Nive, c' esteut ene princesse. On l' aveut lomé insi pask' elle aveut l' pea ossu blanke ki del nivaye (çou k' esteut on sene di beaté, dinltins : gn aveut k' les payizantes k' alént dins les tchamps k' estént rayeyes do solea).

Avou ça, elle aveut des beas noers tchiveas.

Mins l' mame di Blanke-Nive mora, et li rwè si rmaria. Li måråsse del båshele, c' esteut ene grandiveuse, et ene dimeye macrale, al copete do martchî. Ele cåzéve tos les djoûs a s' miroe, et lyi dmander kî çk' esteut l' pus bele do payis. Tchance eto (pol miroe), c' esteut leye.

Mins come Blanke-Nive crexheut, ele abelixheut todi dpus. On bea côp, li miroe dijha platezak al måråsse ki ç' n' esteut pus leye li pus nozêye djin do payis, mins Blanke-Nive.

Djalote ådla, ele dimanda a on tchesseu d' endaler avou Blanke-Nive dins l' foistreye, di touwer l' glawene et d' lyi rapoirter s' cour come prouve.

Mins l' tchesseu n' ava nén l' hasse di sgozyî l' djonne feye. I toouwa ene bixhe, et ramoenner l' cour al royinne.

Blanke-Nive, perdowe å mitan des grands bwès, aviza ene loumrote å lon. Elle aprepia. C' esteut come ene måjhinete di popes. Elle î pola moussî, tolminme, et s' î edoirmi.

Cwand ele si dispierta, Blanke-Nive veya, tot åtoû d' leye, set nûtons. Il ascoyît bén voltî e leu djîsse. Ele freut leu manaedje sol tins k' il irént bouter del djournêye dins l' mene.

Mins l' måråsse a todi s' miroe ki n' minte nén. I lyi dirè bénrade ki Blanke-Nive n' est nén moite.

Ki va fé l' royinne, adon ?