Batreye des cwate vints

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Batreye des cwate vints », loukîz cial.

Li batreye des cwate vints ou nute do mwaisse vint, c' est ene viye creyance k' a dipus d' 150 ans. Ele vout ki l' 25 di djanvî (c' est l' djoû do cviersaedje da sint På), li vint ki shofele a l' anuti, ci serè li mwaisse vint pol restant d' l' anêye.

Disrôlmint di l' awaitaedje

Les djins d' on metou viyaedje si rashonnént al vesprêye so on tiene dilé.

I rivnént e leu måjhon del nute. Mins leus djins doirmént. I n' dijhént l' novele ki l' londmwin.

Vola ene sinne vikêye dins l' eter-deus-gueres. A Noere-Fontinne, les omes do viyaedje, moussîs avou des canadyinnes et des canotes ås rabats, avént monté so les Minires, po vey ké vint aléve shofler ç' djoû la.

Li londmwin, les efants sont ki ddjunèt avou ene brijhêye. Li pa mousse el måjhon (mwaisse plaece avou li stouve). Les efants lyi dmandèt docô: «Pa, ké vint k' a wangnî ersè al nute». I respond: «mes efants, i va fé serant!». C' est paski c' esteut l' hôte bijhe k' aveut wangnî.

Adon, li grand-mere ala vey el cåve kibén k' i lyi dmoréve co d' oûs d' inte deus Notru-Dame. Adonpwis, ele rota viè l' tchapå et waitî dins l' saloe çou k' i dmoréve do dierin pourcea k' on-z aveut touwé diviè l' Toussint. Et dire binåjhmint: «ça va! on ténrè l' côp».

Spårdaedje del creyance

On l' kinoxhe so les viyaedjes des Basse Simwès, ostant do costé walon ki do costé tchampnwès, sol France et sol Walonreye.

Dins les belès letes e walon

C' est ci spoûle la k' est racontêye pa Jean-François Brackman dins s' novele «Li tiene al Brijhe».

Li batreye di cwate vints diferins a stî rcomprins a on sinse imådjrece, po-z espliker les inflouwinces ki les payis d' Afrike avént, po fé l' tite do roman e walon da Lucyin Mahin «Li batreye des cwate vints»