Andje Gabriyel

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Gabriyel », loukîz cial.

L' Andje Gabriyel u l' Andje Gabriyele u l' mwaisse andje Gabrî, c' est ene andje u ene mwaisse andje k' egzistêye dins les creyances rilidjeuses ostant des djwifs ki des crustins et des muzulmans.

so ene veulire

so ene pondeure da Van Eyck

Elle est waiteye come li messaedjresse do Bon Diu.

Plaece e djudayisse

C' est ene des cwate mwaissès andjes avou Micayele...

Il aparexhe dins l' live Daniel.

Plaece e crustinnisse

Po les crustins, c' est leye k' a vnou anoncî a l' Aviedje Mareye k' ele ratindreut famile di Djezu-Cri, sins esse marieye (fiesse di l' Anonciyåcion).

Plaece e l' islam

Mawoumet ki rçût l' Alcoran di Gabriyele

Po les moslimîs, c' est leye k' a dicté l' Alcoran å profete Mawoumet li nute do messaedje.

Dins les belès-letes e walon

On l' baltêye sovint dins les belès-letes e walon, come responsåve del ratindance da Mareye. Insi dins on monoloke da Julos Beaucarne k' i djheut come adrovaedje a ses tchansons, i dit a pô près çouci:

Li grand Gabriyel — i freut spès wice k' i s' perdreut, saiss, lu — vina dé Mareye (ene tote djonne feye, saze ans, motoit co moens), et lyi dire «vouss ? vouss ?». Et leye: «oyi, oyi». Et fini avou on toumaedje insi: «fåt nén dmander ! minme dins les andjes, on n' pout pus awè fiyate !»

On djåze eto d' leye dins l' novele da Djan-Pire Dumont, «Å tribunå des biesses» (ramexhnêye «Tot tournant les pådjes»), on pô del minme façon.

L’ homo sapiens sapiens, come i s’ plaijhive a s’ lomer lu-minme, aveut tant fwait sofri li ptite bole ki lyi sierveut d' djîsse, k’ al fin do conte, li Grand Mwaisse di l’ univiers evoya sol tere ses missi dominici po-z aler vey cwè et kesse. Po mete a leu tiesse, i n’ vola nén l’ binamé Gabriyel, djusse bon a arinner les båsheles avou ses andoûleus messaedjes. Bén trop bonasse po oizeur dire leus vraiyes ås andjes gårdyins; et po dner l’ grand côp d’ schovete k' i faleut.