Cwatrinme troke di viebes e walon

Les viebes del cwatrinme troke (do clasmint Hendschel), c' est des viebes ki l' coron d' l' infinitif est -i, est kel bodje A a todi l' ristitchete -ixh.

I s' codjowèt foirt erîlêymint, sol piceure di «prusti». Dins bråmint des croejhetes, c' est «fini» k' est l' modele.

Mwaisses codjowaedjes

Indicatif prezintrece

Å singulî, on a ritnou deus codjowaedjes, onk a môde di Lidje (avou coron -ixh), l' ôte a môde di Nameur (eyet d' Tchålerwè et del Basse Årdene).

Djin	Codjowa a môde di Lidje	Codowa a môde di Nameur
Cåzant(e) (dji)	prustixh	prusti
Atôtchî (eye) camaerådrece (to, ti)	prustixh	prustis
Riwaitant(e) (i, ele)	prustixh	prustixh
Cåzant(e)s (nos, dji)	prustixhans	prustixhans
Atôtchî (eye) ordinaire Atôtchîs (eyes) (vos)	prustixhoz	prustixhoz
Riwaitant(e)s (i, ele)	prustixhèt	prustixhnut

Indicatifs erireces

Les deus indicatifs erireces si codjowèt erîlêymint avou l' bodje A "prustixh".

NDIE

dji prustixheu / to prustixheus / i prustixheut / nos prustixhéns / vos prustixhîz / i prustixhént

DIE

dji prustixha / to prustixhas / i prustixha / nos prustixhîs / vos prustixhîz / i prustixhît

Indicatif fururrece

Come å prezint, gn a on dobe codjowaedje, onk avou l' bodje A (prustixh), onk avou l' bodje B (prusti)

Djin	Codjowa a môde di Lidje	Codowa a môde di Nameur
Cåzant(e) (dji)	prustixhrè	prustirè
Atôtchî (eye) camaerådrece (to, ti)	prustixhrès	prustirè
Riwaitant(e) (i, ele)	prustixhrè	prustirè
Cåzant(e)s (nos, dji)	prustixhrans	prustirans
Atôtchî (eye) ordinaire Atôtchîs (eyes) (vos)	prustixhroz	prustiroz
Riwaitant(e)s (i, ele)	prustixhront	prustiront

Condicioneu

Minme piceure ki l' indicatif futurrece, avou les cawetes di l' imparfwait.

Suddjonctif prezintrece

Djin	Codjowas
Cåzant(e) (ki dj')	prustixhe
Atôtchî (eye) camaerådrece (ki t')	prustixhes
Riwaitant(e) (k' i, k' ele)	prustixhe
Cåzant(e)s (ki nos, ki dj')	prustixhanxhe
Atôtchî (eye) ordinaire Atôtchîs (eyes) (ki vs)	prustixhoxhe
Riwaitant(e)s (k' i, k' ele)	prustixhexhe / prustixhnuxhe

Rîlêyes et foû-rîles

Gn a ene foirt bele rîlêye : les viebes avou l' betchete a- fwait so des addjectifs.

Li seule pitite foû-rîle, c' est po ofri, sofri & sôrti, la k' on-z admete deus pårticipes erireces : onk avou -i / eye; l' ôte avou -ou / owe:

dj' a sôrti // dj' a sôrtou

dj' a ofrou // dj' a ofri

li monte ki m' a stî ofrowe // ofreye

il ont sofrou // sofri mårtir

Nombe des viebes del 4inme sôre

Gn a ene cåkêye di viebes ki shuvnut li codjowaedje di prusti, ?? åcint (?? % dins les Codjowaedjes da Stasse (limero 66); 6,36 % dins les Codjowaedjes da Gilliard).

Viebes coinreçmint del 4inme troke

Gn a co assez bén des viebes k' ont on codjowaedje el 4inme (sovint sol Levant walon, mins des côps pus lon disk' å Coûtchant mins eto el 2inme cogne. On ls a relî (pol moumint, todi) del manire ki shût:

Viebes erîlés so prusti e rfondou mins nén dins sacwants walons coinreces

s' agranci
foirci
ofri
sofri
sôrti
aswadji
rayi
minti (coinreçmint: i mintihéve)

Viebes erîlés so prusti dins sacwants walons coinreces, mins nén e rfondou

aprester (coinreçmint: aprestichâdje)
avanci (coinreçmint: il avancihéve)
cropi coinreçmint: cropihantès aiwes cropixhmint, dandjreus calké sol francès "croupissement")
djeryî (i djèrich ^{aschoûtez lu})
djômyî (djômihèdje)
stofer (coinreçmint: is èstoufichît)
tchamossî (coinreçmint: i tchamossihèt)

aswadjî : (coinreçmint: il aswadjih); mins rimetou lanawaire el 4inme cogne : aswadji, sorlon si etimolodjeye (rinde "wadje" = fr. suave).

Viebes avou on dobe codjowaedje

fiesti / fiesti (i fiestêye u i fiestixh).
avanci / avancî (il avancive u il avancixheut)

Co so balance

avadji / avadjî

Viebes avou ene cawete -i ki n' sont nén del 4inme troke

Asteure, gn a ene cåkêye di viebes kel coron d' l' infinitif, c' est -i, et ki n' sont nén del cwatrinme sôre :

Hårdêye difoûtrinne

Sacwants viebes del cwatrinme troke (dedja studyîs dins l' Wiccionaire)