Uzeu:Lucyin/intrêyes awousse 2004

Li splitchant motî do walon: intrêyes do moes d' awousse 2004.

Viyaedjes et Veyes del Walonreye

Province di Nameur

• Lignè, Lignitwès

Province di Lidje

• Indji
• Sint-Djôr, Sint-Djwer

Province do Roman Payis

• Élessene
• Élessinea
• Nérlisseme
• Opelisseme

Province do Hinnot (Payis djåzant picård)

• Ate
• Ate-dilé-Brujlete
• Cambron-Sint-Vinçant
• Cambron-Castiô
• Guilinguî
• Inguî

Aiwe del Walonreye

• Tinre

Payis Flamind

• Termonde

Picårdeye di France

• Bodinguî

Nos d' famile vinat direk di des viyaedjes

• Dinguî
• Dindji

Tuzance walone

Foclore

• L' adjeyant Goyasse (Gouyasse)

Sicrijheus e walon

Grands scrijheus

• Thomsin, Paul-Henry
• Michel, Eli

ôte sicrijheu

• Bertrand, Raymond

Diccionairîs

• Villers, Augustin

Sicrijheu e picård

• Henry Delcourt

Tuzance brusselwesse

• Meneket Pisse

Tuzance bedje

• belga (pîce di manoye)
• Belga (måke di cigarete)

Mots walons

Mots spepyîs pår

tchame et parintêye

• tchame (d' ene rowe di bwès)
• tchame (enondeu)
• al tchame (sins k' on n' s' î atinde)
• tchame (djeu d' efants)
• tchamlou
• tchamler
• tchamteu

• tchamter, tchamtaedje

• ritchamter
• ridjanter
• distchamter
• disdjanter

• xhame, xhamea, schamea
• passet, passete 2

• djante, djantî

trûler, sitrûler / troûle

• troûle, troûlea, troûler, troûlêye, troûleu

• sitrûler

• trûler (kimiyter, sitrûler), trûlaedje, trûlant, trûlåve, trûlêye (laecea, cafè, sope avou des bokets d' pwin trimpés; apougnåde), trûlisse

• trûliver

• tûte
• tûtler
• tûter, tûteu

• toûtrale

• trûler (tûtler), trûlêye (rinchinchote)

• sitokhåm

Mots lanawaire enimådjîs

• tawe, tawea, tawire

Mots d' ådjourdu

• problinme
• fåtûle, fastroû

Mots intrés al varade

• roudinaedje

• tromper, trompant, trompåve

• presler, preslin

• ospitå

• rosti (viebe)
• rosti, rosteye (addjectif)
• rosti (tchå)
• rosteye (griyî pwin)

• forbate

• årca

Mots intrés pa tinme

Mots saetchîs do latén fragilis et gracilis

• fråjhule, fråjhulisté.
• fråle
• frûler.

• greye.

tinme do havet (shûte)

• crotchter
• acrotchî
• agritchî
• havter
• havtaedje
• ahavter

Linwince & croejhete walone

Pronos, prezintrece, et motî d' l' atouwance

• atouwer, atouwaedje, atouwance, atouwant, atouweu
• dire ti
• dire vos
• vovweyî, voweyaedje
• tutweyî

• ti (prono sudjet) (F. tu)
• ti (prono coplemint metou dvant l' viebe) (F. te)
• ti (prono metou tot seu u padrî ene divancete) (F. toi)
• ti (prezintoe d' apårtinance) (F. ton, ta)

• -ss

• to (F. tu)

• tu (prono sudjet metou padrî) (F. -tu)
• tu (prono coplemint metou padrî) (F. -toi)

• tel 1 (F. tu le, tu la)
• tel 2 (F. te le, te la)
• tel 3 (F. le toi)
• ti-minme (F. toi-même)
• ti-minme / t'-minme (F. toi)
• tizôtes

• tes
• twè

• tinne
• twinne

• èt (prono coplemint) (ètt)
• èt (prezintoe d' apårtinance) (ètt)

• diss

• kedissî

Mots-criyas

• piti piti ! (houcaedje des poyes)
• tè ! (houcaedje d' on tchén)
• tî tî tî ! (houcaedje des poyes)

Chifes

• troes, troejhinme, troejhinmmint, troejhinne

• cint
• chife, chifrer...

Ôtès sacwès

• prono
• ixh-låte

Ricoridjaedjes, recråxhaedjes, et "wikijhaedjes"

• linesmane

• gorea-moxhon

• djaler, djalant, djalaedje
• djalter, djaltaedje
• djaltiner
• djalêye

• djelêye

• edjaler, edjalant, edjalaedje, edjalmint, edjaloe, edjaleure

• vénrdi

• hame
• haminte

• coxhe (d' åbe), coxhete, coxhea, coxhlaedje
• sicoxhî

• coxhe (dizeu del djambe), coxhrece
• ascoxhî, ascoxheye, ascoxhaedje, ascoxhmint, ascoxheu, ascoxha
• rascoxhî

• asdjambler, asdjamblêye
• hazer, hazêye

• pate d' åwe

• taexhon, taexhnisse

• riloper, rilopeu

• soûfe (djaene produt ki broûle)
• soûfe (noer produt ki sûne des stouves)

• souye (noer produt ki sûne des stouves)
• soye (sitofe fwaite avou l' fyi do vier-al-soye)
• soye (poy di pourcea)