Tintin (binde d' imådjes)

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « «Tintin» & «tintin» », loukîz cial.

Tintin et Milou, c' est les mwaisses persounaedjes del binde d' imådjes do minme no askepieye pa Georges Remi.

les mwaisses persounaedjes des avinteures da Tintin; dins l' ôre: Tintin, Captinne Hadok, professeur Soya, Milou, Rastapopoulos, Nestor, les Dupont, Bianca Castafiore, Serafin Lampion

Les "Tintin" ont stî ratournés dins ene peclêye di lingaedjes, minme des ptits lingaedjes come li walon, li gåmès, li picård.

Persounaedjes

Tintin, c' est on gaztî rapoirteu, on djonne ome, k' a ene bizete dins les tchveas et des marones di gofe. Mins dins totes ses avinteures, i gn a k' on seu côp k' on l' voet fé s' mestî (dins Tintin å payis des Sovietes, onk des prumîs alboms).

Tintin est tofer lomé insi, on n' sait ddja si c' est on ptit no ou on no d' famile; motoit on såvadje no. On n' lyi cnoxhe nole famile; on n' sait nerén l' ådje k' il a.

Milou, c' est s' tchén, on ptit blanc raezif grifon, mins malén … come on séndje.

A pårti do "Niyåd do Rodje Rékem", i s' vont redjîstrer, inte deus avinteures, e tchestea d' Molénsårt, èn edvinté no.

Istwere des Tintin

Li prumî Tintin, Tintin å payis des Sovietes, a parexhou come fouyton. Mins l' prumî vraiy live, ça a stî "Tintin å Congo" k' a vudî e 1942.

Li dierin, ci fourit "Tintin et les Picarosses", rexhou e 1976. Hergé ni vola nén k' on rdessene si persounaedje après lu.

Tintin å cinema

Gn a yeu deus Tintin ki n' ont rexhou ki come fimes : "Tintin eyet l' cwacwa d' l' ôritwezon" eyet "Tintin et les noerès orandjes". Les lives, ci n' esteut nén des bindes d' imådjes. Pu, e 2011, ene nouzome produccion amerikinne, rashiowe so "Li cwacwa del licoine", et prodûte a môde di fime d' imådjes e troes diminsions pa Steven Spielberg.

Ôtes persounaedjes di Tintin

Mwaisses persounaedjes

I rivnèt cåzu dins tos les alboms, on côp k' il ont aspité :

• li captinne Hadok : ene sôlêye, ki traite les djins d' tos les nos.
• li professeur Soya (Tryphon Tournesol e l' oridjinå e francès). C' est on sincieus, mins sovint ene miete dimey-doûs. C' est lu k' a evoyî les prumîs omes sol lune — Tintin, Hadok et des ôtes —, des anêyes divant li NASA (dins On a roté sol Beaté). Li professeur Soya, c' est on bråve ome, k' ôt ene miete deur, ki n' est nén sovint mwais mins cwand il est mwais, il est mwais.
• Li Castafiore (Bianca Castafiore) : ene tchanteuse d' operå, ene Itålyinne. Ele rivént sovint dins les avinteures da Tintin. Les ôtes persounaedjes ni l' oynut nén voltî tchanter. C' est ene istwere avou leye, Les berlokes del Castafiore, k' a stî ratournêye e walon, dins ene pougneye d' accints.
• Les Dupont : des screts policîs, ene djermale.
• Nestor : li vårlet d' Molénsårt.

Persounaedjes diléreces

Sacwants did zels rivnèt dins dipus d' èn albom.

• Tchang : on djonne Chinwès
• li djenerå Alcazar : on dictateur del Mîtrinne Amerike
• li botchî Sinzoxhea : botchî a Molénsåt.
• Serafin Lampion : on fjheu d' assurances.

Ratournaedjes des Tintin

Ratournaedje da Christine Tombeur

e walon

Loukîz a : «Les ôrreyes del Castafiore (binde d' imådjes)».

Li seul Tintin ratourné e walon, c' est «Les ôrreyes del Castafiore (binde d' imådjes)». Kécfeye paski l' sinne si passe, podbon, en on payizaedje come li ci del Walonreye.

Les ôtes tites :

• Bindes d' imådjes :
  • Tintin å Payis des Soviets (li prumîre binde d' imådje, elle est e noer eyet blanc)
  • Tintin å Congo
  • Tintin e l' Amerike
  • Les cigåres då Farawon
  • Li bleu Lotusse
  • Li sketeye oraye
  • El noere iye
  • Li sepe da Otcår
  • Li crabe ås ôripicetes
  • Li sbarante estoele
  • Li cwacwa del licoine
  • El niyåd då Rodje Rékem
  • Les 7 boles di cristal
  • Li timpe do solea
  • Å payis del petrole
  • Eviè l' Beaté
  • On-z a roté sol Beaté
  • L' afwaire Soya
  • Siclåves po vinde
  • Tintin å Tibet
  • Les ôrreyes del Castafiore (obén : Lès Pindants dèl Castafiore, sorlon 'l ratournaedje da Christine Tombeur)
  • Evolaedje l° 714 eviè Sidnè
  • Tintin et les Picarosses
• Fimes :
  • Tintin eyet l' cwacwa d' l' ôritwezon
  • Tintin et les noerès orandjes.

e gåmès

• "On-z a roté sol Beaté" a divnou "On è pitrolèy su la lune" dizo l' pene da ..., et k' aveut ddja rexhou e 1980.

e picård

• "Les ôrreyes del castafiore" ("Les pinderleots del Castafiore") translaté pa Lucien Jardez, aveut ddja stî publiyî eto e 1980, et vindou a 60.000 egzimplaires.
• "Li cwacwa del Licoine" ("El' sécrét d' la licorne"), k' a moussî foû e 2005; li tecse esteut da Bruno Delmotte.
• "El niyåd do Rodje Rékem" ("El' trésor du Rouche Rackam"), todi avou Bruno Delmotte e 2005.

Muzêyes

Gn årè bénrade on Muzêye Tintin å Noû Lovén.

Hårdêyes difoûtrinnes

• Tintin dins tos les lingaedjes
• Waibe eterovrante des soçons da Tintin
• Boket do fime da Steven Spielberg