Tchene (plante)
Li tchene[1][2], c' est ene plante, semêye po ses montants k' on fjheut des coides et des toeles avou, et po ses grinnes, k' on sognive les moxhons avou.
.JPG)
Sincieus no d' l' indje : Cannabis sativa
L’ ahivaedje del tchene el Walonreye est rmimbré dins sacwants nos d’ plaeces
Motlî del tcheneCandjî
On pleut stoide les grinnes, po fé ene ôle : li tchenôle.
Sacwantès sôres di tchene sont plantêyes po esse foumêyes. On les lome "tchene d' Inde" u "tchedinne".
On tchamp d' tchene si lome ene tchenvire. Li grinne si lome tchene-simince.
Del tchenveuse, c' est des coides di tchene, nén co bén aprestêyes.
Istwere do coûtivaedjeCandjî
On l' ahivéve tocosté el Walonreye disk' al fén do 19inme sieke, po l' texhe et po l' tchene-simince.
On a rprins ene miete dins les anêyes 2010 pol vinde come izolant pol bastimint.
Sorsôres di tcheneCandjî
Totes les sôres di tchene si lomnut botanicmint, Cannabis sativa. Les diferinces di hôteur et di biyonaxhe leyèt ricnoxhe al boune deus sorsôres :
- C. sativa sativa, ki provént d' Urope. Ele crexhe 1 bon mete hôt. Ene varyîsté est lomêye li såvadje tchene, e sincieus latén Cannabis sativa sativa spontanea (davance : Cannabis ruderalis). Ele vént tote seule el Rûsseye et avår la. Elle vént foirt coûte (30 cm hôt).
- C. sativa indica (60, 80 cm hôt) avou deus varyîstés :
- C. sativa indica indica
- C. sativa indica kafiristanica
A léreCandjî
- Pierre Otjacques, Le chanvre, divins Aux sources de la Lesse.
Hårdêye difoûtrinneCandjî
On court tecse sol tchene (do Motî Vauchelet, so l' Aberteke)
Sourdants et pî-notesCandjî
- ↑ Mot femrin e walon : del tchene.
- ↑ On prononce eto : del tchane, du tchanve u doul tchanve, del tchanwe, del tchauwe, dul tchambe, del tchôpe, del tchame (A.L.W. 1.10).
Ene djonne plante di tchene
tchene-simince
